De maximumsnelheid op snelwegen in Nederland is door het huidige kabinet verhoogd naar 130 kilometer per uur. Begin dit jaar werd bekend dat er weer een aantal nieuwe trajecten bij zouden komen, geschikt voor deze hogere maximumsnelheid. Tegenstanders spreken van onnodige milieuvervuiling en geluidsoverlast. Toch zit er ook een belangrijk voordeel aan die 130 km/u: een psychologisch voordeel.
1 ster * – Eenvoudig toe te passen, begrijpelijk zonder enige achtergrond
Dit heeft te maken met de Time Saving Bias. Het is een cognitieve denkfout, die ons laat denken dat de verhoging van maximaal 120 km/u naar 130 km/u ons meer oplevert dan bijvoorbeeld 60 km/u te gaan rijden waar we eerst 50 km/u mochten. We hebben moeite om de daadwerkelijke tijdswinst in te schatten en hebben het idee dat het versnellen op hogere snelheid ons relatief veel oplevert.
De Time Saving Bias in experimenten
Dit werd wetenschappelijk onderzocht in 2008, door Svenson. In het experiment werd deelnemers gevraagd welke maatregel de meeste tijdswinst op zou leveren in het verkeer:
- Plan A dat het mogelijk maakt om 40 km/u te rijden waar nu 30 km/u is toegestaan
- Plan B dat het mogelijk maakt om 110 km/u te rijden waar nu 70 km/u is toegestaan
De deelnemers kozen in meerderheid voor het tweede plan, daarvan hadden ze het idee dat het de meeste tijdswinst op zou leveren. Toch is dat niet het geval, de beide plannen leveren over een afstand van 10 kilometer namelijk de volgende tijdswinst op:
- Plan A: van 20 minuten (30 km/u) naar 15 minuten (40 km/u) = 5 minuten winst
- Plan B: van 8,5 minuten (70 km/u) naar 5,5 minuten (110 km/u) = 3 minuten winst
Wetenschapper Svenson stelt dat dit te maken heeft met de manier waarop we hier vuistregels voor gebruiken. We kijken naar de relatieve snelheidsverhoging, zonder rekening te houden met de afstand die we moeten rijden. Een snelheid van 40 km/u is slechts 33% sneller dan 30 km/u, terwijl een snelheid van 110 km/u maar liefst 57% sneller is dan 70 km/u. Dit leidt tot verkeerde inschattingen, waardoor het psychologisch heel prettig voelt om op de snelwegen 130 km/u te mogen rijden in plaats van ‘slechts’ 120 km/u.
Advies voor in de praktijk
Het is een goed voorbeeld van hoe we een cognitieve denkfout in ons voordeel kunnen gebruiken. De snelheidsverhoging werd door tegenstanders al menig maal aangeduid als symboolpolitiek. Het lijkt er sterk op dat zij daarin gelijk hebben. Toch is het symboolpolitiek die op een belangrijke manier kan bijdragen aan ons ervaren geluksgevoel. Zolang we het idee hebben de reistijd significant te verkorten kan een maatregel die in werkelijkheid weinig snelheidswinst oplevert toch een goede keuze blijken. Dat betekent aan de andere kant natuurlijk wel dat we ons psychologisch welbevinden hoger dienen te waarderen dan de extra milieuvervuiling en geluidsoverlast die er hierdoor mogelijk ontstaat.
Artikel met plezier gelezen? Like me op Facebook en lees wekelijks slimme psychologische tips die je direct kunt inzetten. Geen artikel meer missen? Abonneer je dan op de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de artikelen van die week ontvangt.
Wetenschappelijke bronnen
Svenson, O. (2008). Decisions among time saving options: When intuition is strong and wrong, Acta Psychologica, 127, 501-509.
No Comments