Bedrogen door je brein: het was langer geleden dan je denkt

9 december 2016

De aanslag op het Koningshuis met de Suzuki Swift die zich tegen de Naald in Apeldoorn boorde: wanneer gebeurde dat? 3 jaar geleden? 4, 5 of 6 jaar geleden? Het was in 2009 dat dit gebeurde, komend jaar tijdens (inmiddels) Koningsdag alweer 8 jaar geleden! De kans is groot dat je nu even schrikt van hoe snel de tijd eigenlijk gaat. En dat terwijl het veel logischer klinkt dat het alweer zolang geleden is dat Lady Gaga met Poker Face een hit scoorde en The Black Eyed Pas succes hadden met I Gotta Feeling. Hoe komt het dat we bij bepaalde zaken altijd zo schrikken van hoelang het alweer geleden is, terwijl dat bij muziek of het opgroeien van onze eigen kinderen veel minder het geval is? Het heeft te maken met het aantal ‘event markers’ in je brein.

2 sterren ** – Praktische informatie, gebaseerd op een achterliggende wetenschappelijke theorie

Wetenschappelijk onderzoek door Zauberman, Levav, Diehl en Bhargave (ook uit 2009) heeft aangetoond dat gebeurtenissen uit hetzelfde jaar in het verleden niet allemaal als even ‘ver weg’ aanvoelen. Op die manier kunnen we schrikken van hoe lang het alweer geleden was dat we de Suzuki Swift tegen de Naald zagen botsen, terwijl we ons goed bewust zijn van het feit dat Poker Face een behoorlijk oude plaat vormt.

Event markers in het brein

Ons brein bedriegt ons dan door aan te geven dat het waarschijnlijk nog niet zo lang geleden is.

De wetenschappers deden verschillende experimenten, waaruit bleek dat we gebruik maken van een soort ‘event markers’ in ons brein. Iedere keer dat er binnen een specifieke categorie iets gebeurt (een aanslag op het Koningshuis in Nederland of een hit van Lady Gaga) maken we als het ware een markering aan.

Zodra we terugdenken aan een bepaalde gebeurtenis uit het verleden ‘telt’ ons brein als het ware de markeringen, om in te schatten hoe lang dat ongeveer geleden zal zijn geweest. Meer markeringen? Dan is er waarschijnlijk meer tijd verstreken. Dat gaat in de meeste gevallen goed, maar leidt ertoe dat we unieke gebeurtenissen als veel korter geleden inschatten dan wanneer ze daadwerkelijk plaatsvonden. Er zijn sinds Karst T. in 2009 gelukkig geen serieuze aanslagen op het Koningshuis meer geweest, waardoor er maar één markering beschikbaar is. Ons brein bedriegt ons dan door aan te geven dat het waarschijnlijk nog niet zo lang geleden is.

Kinderen uit 2009

Heb je kinderen en werden die toevallig in 2009 geboren? Dan heb je een veel beter beeld van hoe lang het eigenlijk geleden is dat zij geboren werden. Je maakt met de kinderen van alles mee, zoals we ook regelmatig horen van nieuwe hits en andere opvallende uitspraken of gedragingen van popsterren zoals Lady Gaga. We maken meer ‘event markers’ aan, waardoor ons brein ons (terecht) vertelt dat de gebeurtenis waaraan we willen terugdenken waarschijnlijk al wat langer geleden is.

Laat je niet zomaar voor de gek houden door je brein, door er rekening mee te houden hoeveel ‘event markers’ je in de tussentijd hebt aangemaakt.

Beter inschatten hoe lang het geleden is dat er een schietpartij plaatsvond in een winkelcentrum in Alphen aan den Rijn? Sindsdien hebben we gelukkig geen schietpartijen in Nederland meer gehad.

Denk je aan 3 – 4 jaar geleden? Het wordt komend voorjaar alweer 6 jaar geleden, de schietpartij vond plaats in 2011. Laat je niet zomaar voor de gek houden door je brein, door er rekening mee te houden hoeveel ‘event markers’ je in de tussentijd hebt aangemaakt.


Artikel met plezier gelezen? Like me op Facebook en lees wekelijks slimme psychologische tips die je direct kunt inzetten. Geen artikel meer missen? Abonneer je dan op de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de artikelen van die week ontvangt.

Wetenschappelijke bronnen

Zauberman, Gal, Jonathan Levav, Kristin Diehl, and Rajesh Bhargave (2010), “1995 Feels So Close Yet So Far: The Effect of Event Markers on Subjective Feelings of Elapsed Time,” Psychological Science, 21 (1), 133-39.

You Might Also Like

No Comments

Leave a Reply