Meer doenvermogen: 3 tips voor een gezondere leefstijl

30 juni 2017

Onlangs nam ik deel aan het programma ‘Weten is nog geen Doen’ van Pakhuis de Zwijger en de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). We bespraken er het ‘doenvermogen’ van consumenten: de motivatie en vaardigheden om betere keuzes te maken, in een omgeving die dit gemakkelijker maakt. Op macroniveau speelt de overheid een belangrijke rol in het creëren van die omgeving, terwijl je op microniveau zelf het een en ander kunt doen om je eigen doelvermogen te vergroten.

1 ster * – Eenvoudig toe te passen, begrijpelijk zonder enige achtergrond
In haar rapport gaat de WRR terecht uitgebreid in op de grenzen van wat we van burgers (consumenten) mogen verwachten. Specialisten in consumentengedrag tonen door middel van onderzoek aan dat het doenvermogen lastig tot niet te trainen valt. Het is in plaats daarvan van belang bestaande vermogens optimaal te benutten en van bovenaf een omgeving te creëren waarin we daar zo zuinig mogelijk mee kunnen omgaan.

Vervolgens kun je naar de Blokker of een andere winkel met huishoudelijke artikelen, om nieuwe glazen te gaan kopen. Twee sets heb je nodig: brede lage glazen en smalle hoge glazen.

3x meer doenvermogen met praktische tips op microniveau

Gelukkig bestaan er dankzij inzichten in consumentengedrag vanuit de consumentenpsychologie wel degelijk een paar praktische tips om je doenvermogen te vergroten. Ik zet er 3 voor je op een rij, waarmee je het makkelijker maakt om een dieet vol te houden, je er eenvoudig voor zorgt dat je meer water drinkt en waarmee je ongezonde snacks gemakkelijker achterwege kunt laten:

  • Zet kleine stapjes voorwaarts met geplande afwijkingen
  • Koop brede lage glazen om water uit te drinken
  • Zet (vergader)groenten op tafel om op te kauwen

Eerst die kleine stapjes. Ik legde het in een artikel over de Schijt aan Sonja-dag al een keer uit, het is een goed idee om 6 dagen te diëten en dan 1 dag niet te streng voor jezelf te zijn. Belangrijke voorwaarden? Geplande afwijkingen van je dieet, dus niet zomaar een dagje ongezond gaan eten als dat even zo uitkomt. Vooraf plannen dat je 6 dagen gezond eet volgens je strenge dieet, om jezelf op zondag te belonen. Psychologisch maak je de stappen die je wilt zetten dan wat kleiner (6 dagen gezond eten in plaats van een complete dieetperiode) en beloon je jezelf op de korte termijn (al na 6 dagen heb je een ‘lekkere dag’). Twee slimme trucs om je doenvermogen te vergroten, omdat je inspeelt op je psychologische mogelijkheden (en beperkingen).

Vervolgens kun je naar de Blokker of een andere winkel met huishoudelijke artikelen, om nieuwe glazen te gaan kopen. Twee sets heb je nodig: brede lage glazen en smalle hoge glazen. In de brede lage glazen schenk je voortaan het water dat je gedurende de dag drinkt. Drink je ook graag frisdrank, sinaasappelsap of andere fruitdranken? Die schenk je in de smalle hoge glazen. Uit onderzoek blijkt dat we het volume in brede en lage glazen als kleiner inschatten dan in smalle hoge glazen. Je onderschat daarom de hoeveelheid water die je drinkt, terwijl je de hoeveelheid frisdrank en fruitsap overschat. Handig, want daardoor drink je wat extra water op een dag en voorkom je gemakkelijker een teveel aan ongezonde dranken.

Ten derde een handige tip die ik hoorde van Helen Kranstauber van Food Cabinet. Ze introduceerden vergadergroenten op kantoor (die de WRR ook gebruikt en zelfs minister-president Mark Rutte voorschotelde, zo lichtte Mark Bovens tijdens het programma in Pakhuis de Zwijger toe). Dat betekent een bakje met paprika of andere groenten op tafel, in plaats van het bekende bakje chips of nootjes. Zodra het er staat krijgen we de automatische neiging om ervan te eten, in dit geval automatisch een gezonde(re) keuze.

Let op: zorg ervoor dat alleen de (vergader)groenten op tafel (of zelfs in huis) zijn. Zodra er ook ongezonde snacks staan maak je het jezelf weer praktisch onmogelijk om daar vanaf te blijven.

Tip: dat ‘kauwen’ op die groenten is uiteraard ook niet voor niets. Door te kauwen krijgen je hersenen het signaal dat je aan het eten bent. Dat levert daarna een meer voldaan gevoel op. Kauw dus gerust wat langer op een stukje paprika dan je wellicht van plan was.

Het zijn drie handige tips waarmee je het voor jezelf een stukje gemakkelijker maakt om gezonder te leven, door in te spelen op je doenvermogen en zoveel mogelijk ongewenste psychologische uitdagingen of beïnvloedingen uit de weg te ruimen. Met diëten heb ik niet zoveel ervaring, maar thuis drink ik m’n water al een paar jaar uit mooie brede lage glazen en bij de AH to Go ben ik vaste klant voor zakjes met stukjes appel en tegenwoordig ook paprika. Lekker verantwoord snacken in de trein.


Artikel met plezier gelezen? Help me het bereik te vergroten met een like op Facebook en. Zelf geen artikel meer missen? Abonneer je dan op de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de artikelen van die week van me ontvangt.

Wetenschappelijke bronnen

Mindless Eating: The 200 Daily Decisions We Unknowingly Make,” Brian Wansink and Jeffrey Sobal, Environment and Behavior (2007), 39:1, 106-123.

You Might Also Like

No Comments

Leave a Reply