Weer een deadline gemist? Dit is de psychologische oorzaak (en een handige oplossing)

2 september 2016

Elon Musk is de oprichter, eigenaar en visionair van Tesla. Zijn fans dragen hem en de elektrische auto’s op handen, tegenstanders wijzen op de haast doorlopende vertragingen en gemiste deadlines (2013, 2014 & 2015). Het bedrijf onder leiding van Musk lijkt er moeilijk in te slagen zich aan de gemaakte planningen te houden. Wellicht herken je dat zelf ook en miste je onlangs nog een deadline. Hier is een goede psychologische verklaring voor. En beter nog, ik verklap je een oplossing!

2 sterren ** – Praktische informatie, gebaseerd op een achterliggende wetenschappelijke theorie

Gemiste deadlines zijn haast niemand vreemd. We krijgen een taak en maken een planning. Achteraf blijkt dat het toch meer tijd blijkt te kosten dan we dachten. Daniel Kahneman en Amos Tversky deden hier al in 1979 onderzoek naar en ondekte de planning fallacy. Het is een cognitieve denkfout die we maken, waardoor we moeite hebben om goed in te schatten hoeveel tijd we voor taken nodig hebben.

In een onderzoek uit 1994 dienden 37 studenten psychologie in te schatten hoeveel tijd ze nodig zouden hebben voor hun scriptie. Ze schatten gemiddeld in daar 33,9 dagen over te gaan doen. Bovendien hadden ze het idee dat het ‘als alles zou meezitten’ in 27,4 dagen zou lukken en het 48,6 dagen zou duren in het worst-case scenario. Wat bleek? Gemiddeld deden de studenten 55,5 dagen over hun scriptie. Slechts 30% van hen wist de scriptie af te krijgen in de ingeschatte periode.

planning fallacy - 2

De planning fallacy

Waar heeft dit mee te maken? De planning fallacy is het gevolg van meerdere oorzaken. Kahneman en Tversky stellen dat we ons automatisch richten op het meest gunstige scenario, we hebben moeite om rekening te houden met tegenslagen die we niet zien aankomen. Roger Buehler kwam als onderzoeker tot een andere mogelijke oorzaak. Als het gevolg van de self-serving bias schrijven we positieve uitkomsten uit het verleden toe aan onze eigen vaardigheden, terwijl we tegenslagen toeschrijven aan de omgeving die leidde tot een tegenvaller. We onderschatten daardoor ons eigen vermogen om sneller te werken dan gemiddeld. Daar komt bovendien nog bij dat we ons eigen kunnen stelselmatig overschatten ten aanzien van de vaardigheden van anderen.

Advies voor in de praktijk

De planning fallacy voorkomen of in ieder geval verminderen? Je kunt gebruik maken van een segmentatie-strategie. Stel dat je inderdaad een scriptie wilt schrijven en je moet inschatten hoeveel tijd daarin gaat zitten. Zoals je hebt gezien is onze inschatting gemiddeld genomen te optimistisch. Stel dat je moet inschatten hoeveel tijd de verschillende onderdelen komen, je kunt dan tot het volgende overzicht komen:

  • Vaststellen onderwerp en onderzoeksvraag: 5 dagen
  • Opstellen deelvragen en basis voor theoretisch kader: 10 dagen
  • Uitwerken theoretisch kader en onderzoeksopzet voorbereiden: 15 dagen
  • Onderzoeksopzet uitvoeren en resultaten analyseren: 15 dagen
  • Conclusies en aanbevelingen schrijven: 10 dagen

Op deze manier kun je zonder al te vreemde aannames eenvoudig tot een ingeschatte duur van 55 dagen komen. Door de verschillende onderdelen één voor één te benoemen maak je het jezelf een stuk gemakkelijker om de benodigde tijd beter in te schatten. Wil je het jezelf zo gemakkelijk mogelijk maken? Door de onderdelen nog verder uit te splitsen maak je de kans groter dat je de periode die je nodig hebt zelfs zal overschatten.

planning fallacy

Artikel met plezier gelezen? Like me op Facebook en lees wekelijks slimme psychologische tips die je direct kunt inzetten. Geen artikel meer missen? Abonneer je dan op de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de artikelen van die week ontvangt.

Wetenschappelijke bronnen

Buehler, Roger; Dale Griffin; Michael Ross (1995). “It’s about time: Optimistic predictions in work and love”. European Review of Social Psychology. American Psychological Association. 6: 1–32. doi:10.1080/14792779343000112.

Kahneman, Daniel; Tversky, Amos (1979). “Intuitive prediction: biases and corrective procedures”. TIMS Studies in Management Science. 12: 313–327.

You Might Also Like

No Comments

Leave a Reply