Het streven naar geluk zit diep geworteld in onze aard. We zoeken door middel van producten, ervaringen en activiteiten naar een gelukkig leven, waarin we doen waar we blij van worden. Werkdagen en onze vakanties spelen daarin een belangrijke rol. Recent wetenschappelijk onderzoek van Etkin & Mogilner (2016) toont aan dat we gelukkiger worden van ons werk en de vakanties wanneer we naar voldoende variatie zoeken, maar daar aan de andere kant niet in doorslaan.
3 sterren *** – Wetenschappelijke inzichten vanuit de consumentenpsychologie, vertaald naar concrete voorbeelden.
“We raken […] gemakkelijk gewend aan nieuwe ervaringen (of producten die we kopen). Als het gevolg van die gewenning neemt het ervaren plezier of geluk snel af.”
Variatie draagt op een waardevolle manier bij aan ons ervaren geluk. Variatie binnen ervaringen maakt die concreet leuker (Nelson & Meyvis, 2008) en variatie tussen verschillende activiteiten op een dag draagt bij aan ons geluksgevoel (Sheldon, Boehm & Lyubomirsky, 2012). We raken namelijk gemakkelijk gewend aan nieuwe ervaringen (of producten die we kopen). Als het gevolg van die gewenning neemt het ervaren plezier of geluk snel af. Vandaar dat variatie van essentieel belang is om gelukkig te worden van de aankopen die we doen. Het is echter van belang om niet teveel variatie aan te brengen, dit kan de ervaren productiviteit in de weg zitten. Een goede balans vormt de juiste keuze voor meer geluk.
Gelukkig aan het werk en op vakantie
We kunnen onze werkdagen en vakanties op verschillende manieren indelen. Het is bijvoorbeeld mogelijk om in een uur werktijd verschillende relaties te bellen, e-mails te beantwoorden en aan een volgend project te werken (hogere mate van variatie). Op dezelfde manier kunnen we op vakantie een bijzondere kerk bezoeken, door naar een artistieke beeldentuin en vervolgens eten tussen de locals in een traditioneel restaurant (hogere mate van variatie).
Aan de andere kant kunnen we een uur werktijd besteden aan e-mails, daarna een uurtje bellen en vervolgens de rest van de dag werken aan het volgende project (lagere mate van variatie). Op dezelfde manier kunnen we ook de vakantie op een rustigere wijze indelen. Door de variatie te beperken tot verdeeld over een hele dag (in plaats van een uur) kan die variatie daadwerkelijk bijdragen aan ons geluksgevoel. Teveel variatie binnen een uur aan werktijd of op een vakantiebestemming leidt eerder tot stress dan tot een gelukkig gevoel.
Dit heeft te maken met een afgenomen gevoel van productiviteit, op het moment dat we veel activiteiten binnen bijvoorbeeld een uur doen. We hebben het idee ‘nergens aan toe te komen’ of niks daadwerkelijk te kunnen afronden. Dat idee in ons brein verdwijnt wanneer we er iets meer tijd voor nemen, bijvoorbeeld een uur per activiteit. De variatie binnen één werk- of vakantiedag draagt dan bij aan ons geluksgevoel, zonder de productiviteit in de weg te zitten.
Advies voor in de praktijk
Je werkdagen slimmer plannen of optimaal genieten van je vakantie? Zorg ervoor dat je de variatie aanbrengt in een volledige dag in plaats van in de uren afzonderlijk. Variatie in onze activiteiten draagt op een krachtige manier bij aan ons ervaren geluk, mits je daar niet teveel in doorslaat en daarmee de productiviteit in de weg gaat zitten.
“Je kunt er door regelmatig op de klok te kijken bijvoorbeeld voor zorgen dat een half uurtje relaties bellen of e-mailen zomaar aanvoelt als een uur of langer.”
Houd er daarbij rekening mee dat het gaat om de ‘ervaren duur’ van activiteiten. Soms lijkt een half uurtje meer dan een uur te duren, terwijl andere dagen juist voorbij kunnen vliegen. Je kunt er door regelmatig op de klok te kijken bijvoorbeeld voor zorgen dat een half uurtje relaties bellen of e-mailen zomaar aanvoelt als een uur of langer. Je zorgt er daarmee voor dat dit voor je gevoel langer duurt, waardoor je geen last hebt van een ervaren gebrek aan productiviteit. Zelfs een half uur mailen en een half uur bellen voelen dan niet als teveel variatie en zitten de ervaren productiviteit niet in de weg.
Aan de andere kant kun je de ‘ervaren duur’ sneller laten verlopen door juist niet op de klok te kijken wanneer je op vakantie bent. Laat je horloge in het hotel of stop die goed weg in je tas. Je kunt dan gemakkelijk 4 – 5 uur besteden aan een leuke activiteit, terwijl je toch het idee hebt dat je gedurende een dag voldoende varieert om de gewenning niet toe te laten slaan. Je kunt spelen met de ervaren duur van activiteiten, zodat je op basis daarvan kunt zorgen voor de juiste mate van variatie.
Artikel met plezier gelezen? Like me op Facebook en lees wekelijks slimme psychologische tips die je direct kunt inzetten. Geen artikel meer missen? Abonneer je dan op de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de artikelen van die week ontvangt.
Wetenschappelijke bronnen
Etkin, J. & Mogilner, C. (2016). Does Variety Among Activities Increase Happiness? Journal of Consumer Research, 210-229.
Nelson, Leif D. and Tom Meyvis (2008), “Interrupted Consumption: Disrupting Adaptation to Hedonic Experiences,” Journal of Marketing Research, 45 (6), 654–64.
Sheldon, Kennon M. and Sonja Lyubomirsky (2012), “The Challenge of Staying Happier: Testing the Hedonic Adaptation Prevention Model,” Personality and Social Psychology Bulletin, 38 (May), 670–80.
No Comments