Schuld psychologisch slim aflossen? Begin met het kleinst openstaande bedrag

19 december 2016

Een creditcard, aankoop of afbetaling of het gespreid betalen van het eigen risico voor de zorg: we maken eenvoudig schulden en openen diverse kredieten. Met name wanneer het aantal openstaande bedragen in aantal toeneem verliezen we gemakkelijk het overzicht en neemt het risico op financiële problemen toe. Wetenschappers Kettle, Trudel, Blanchard en Häubl deden onderzoek (2016) naar de psychologisch meest slimme techniek om alles netjes af te lossen.

3 sterren *** – Wetenschappelijke inzichten vanuit de consumentenpsychologie, vertaald naar concrete voorbeelden.

Wat bleek? Het is verstandig om te starten met een aflossing op het kleinst openstaande bedrag. Dit maakt de aflossing zo groot mogelijk in verhouding tot het openstaande bedrag. De eerste aflossing motiveert je op die manier om ook een volgende aflossing te doen en daarmee uiteindelijk alle schulden af te lossen.

Een bekende strategie die we hanteren om grotere doelen toch te bereiken is het creëeren van subdoelen

Goal pursuit in schulden aflossen

Er is veel onderzoek gedaan naar goal pursuit door consumenten: de wijze waarop we doelen stellen en die succesvol proberen te behalen (Locke, Latham & Erez, 1988). We hebben daar in algemene zin moeite mee, wanneer we het overzicht verliezen of de doelen te ‘groot’ worden. Een bekende strategie die we hanteren om grotere doelen toch te bereiken is het creëeren van subdoelen (Amar et al., 2011). We delen het grotere doel op in kleinere tussenstappen, die we stuk voor stuk kunnen bereiken. Een andere strategie is het plannen van kleine ‘afwijkingen’, die ons bijvoorbeeld helpen dieetdoelstellingen te bereiken.

Terug naar schulden en aflossingen. In een van de experimenten van de wetenschappers werden deelnemers verdeeld in twee groepen. Ze kregen allemaal te maken met 5 schulden van 100 cent, dus in totaal 500 cent. De helft van hen werd geïnstrueerd die schuld gelijkmatig af te lossen, dus verdeeld over alle 5 de ‘leningen’ tegelijkertijd. De andere helft werd geïnstrueerd de schulden één voor één af te lossen. Vervolgens werd ze verteld dat ze zouden moeten werken om de schulden af te lossen. Wat bleek? Zij die de schulden één voor één af dienden te lossen werkten gemiddeld 15% meer en losten hun schuld daarmee sneller af.

Motiveer jezelf om te blijven aflossen

Zorg er dan eerst voor dat je een betaling doet om weer uit de rode cijfers van de bankrekening te komen.

In combinatie met de andere experimenten toonde dit aan dat we onszelf als consument extra kunnen motiveren door schulden één voor één af te lossen. Een aflossing op de kleinste schuld dient daarbij de eerste keuze te vormen, omdat dit de ‘grootst ervaren stap’ voorwaarts is. Die ervaren grote stap motiveert ons nog eens extra om door te zetten. Het is de mate van ‘goal progress’ die ons motiveert. Des te groter de ervaren eerste stappen die we zetten, des te gemakkelijker we onszelf kunnen overtuigen dat we op de goede weg zijn en door moeten zetten.

Staat er een betaling van je eigen risico open van €300, moet je nog €200 voldoen vanwege eerdere creditcarduitgaven en sta je €100 rood op je betaalrekening? Zorg er dan eerst voor dat je een betaling doet om weer uit de rode cijfers van de bankrekening te komen. Dat motiveert je onbewust extra om ook de creditcarduitgaven weer af te lossen en vervolgens het eigen risico te voldoen. Je maakt op die manier slim gebruik van de onbewuste motivatie die we ervaren op basis van de wijze waarop ons brein werkt.


Artikel met plezier gelezen? Like me op Facebook en lees wekelijks slimme psychologische tips die je direct kunt inzetten. Geen artikel meer missen? Abonneer je dan op de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de artikelen van die week ontvangt.

Wetenschappelijke bronnen

Verder lezen: Kettle, K.L., Trudel, R., Blanchard, S.J. & Häubl, G. (2016). Repayment Concentration and Consumer Motivation to Get Out of Debt. Journal of Consumer Research, 43, 460-477.

Amar, Moty, Dan Ariely, Shahar Ayal, Cynthia E. Cryder, and Scott I. Rick (2011), “Winning the Battle But Losing the War: The Psychology of Debt Management,” Journal of Marketing Research, 48 (Special Issue, November), S38- S50.

Locke, Edwin A., Gary P. Latham, and Miriam Erez (1988), “The Determinants of Goal Commitment,” Academy of Management Review, 13 (1), 23–39.

You Might Also Like

No Comments

Leave a Reply