Hoe verleid je zoveel mogelijk mensen om voor het Europees Parlement te komen stemmen? Het gaat om inhoudelijk taaie en vaak abstracte onderwerpen. Lastig om het publiek enthousiast voor te maken, waardoor de opkomst traditioneel laag is. De gemeente Leiden laat zien hoe het ook anders kan, door slim gebruik te maken van een beetje psychologie. Hoe ze dat doen? Met name het stukje ‘bedankt voor uw stem’ op het verkiezingen-bord hierboven op de foto is bijzonder slim gekozen.
1 ster * – Eenvoudig toe te passen, begrijpelijk zonder enige achtergrond
Menselijk gedrag is niet rationeel, dus biedt kansen om op onbewust niveau te verleiden. Eén van de meest invloedrijke wetenschappers op dit gebied is Robert Cialdini, die al in de jaren ’80 zes (inmiddels is er ook een zevende) overtuigingsprincipes op een rij zette. Ideaal in communicatie, bijvoorbeeld om burgers te verleiden om te komen stemmen, zoals voor de Europese verkiezingen.
Het brein zal moeten toegeven dat het een fout was om de vorige keer te gaan stemmen, iets wat we niet leuk vinden. We geven onze fouten nu eenmaal niet graag toe.
Eén van dit overtuigingsprincipes gaat over commitment en consistentie. Uit onderzoek blijkt dat we gedrag dat we eerder hebben vertoond graag nog eens vertonen. En dat we graag vasthouden aan keuzes die we eerder maakten, bijvoorbeeld om wel of niet te gaan stemmen.
Tip: commitment kent natuurlijk ook andere toepassingen, iets dat ik in Sri Lanka zelf ervoer en dat je bijvoorbeeld kan helpen effectief af te vallen of meer te recyclen.
Commitment: oproep om te komen stemmen
Hoe verleid je zoveel mogelijk mensen om te komen stemmen? Je kunt vertellen hoe belangrijk het Europees Parlement is en welk voorrecht je eigenlijk hebt dat je mág stemmen. Rationeel sterk en traditioneel populair, maar vanuit psychologisch perspectief helaas niet effectief.
Veel beter werkt het om in te spelen op eerder gedrag, en gebruik te maken van commitment. De gemeente Leiden bedankt inwoners van de stad voor hun eerdere stem. Een sympathiek gebaar, en een slimme manier om hen te herinneren dat ze voor de vorige verkiezingen inderdaad naar de stembus kwamen. Zodra je dit bord leest en je inderdaad hebt gestemd ervaart jouw brein een probleem als je nu niet zou gaan stemmen. Je gedrag is dan niet consistent met de keuze die je de vorige keer maakte, iets waar het brein niet van houdt.
Het brein zal moeten toegeven dat het een fout was om de vorige keer te gaan stemmen, iets wat we niet leuk vinden. We geven onze fouten nu eenmaal niet graag toe. Het alternatief? Ook deze keer weer gaan stemmen, om consistent te blijven met het gedrag dat je de vorige keer vertoonde. Op die manier ontstaat commitment, waardoor je ook nu weer geneigd bent om wél te gaan stemmen.
Let op: het is uiteraard wel belangrijk dat je eerder gestemd hebt, anders is deze benadering niet effectief (of zelfs contra-productief).
De vorige keer gestemd en wil je graag consistent blijven in jouw gedrag? Met de Stemwijzer ontdek je welke partij jouw stem verdient. En stem dan bij voorkeur op de eerste vrouw vanaf onderaan de lijst binnen jouw favoriete partij, dan draag je net als ik meteen een beetje bij aan meer diversiteit in de (in dit geval Europese) politiek.
Leuk artikel gelezen? Help me het bereik te vergroten met een like op Facebook. Zelf op de hoogte blijven van leuke psychologische inzichten? Abonneer je dan op de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de artikelen van die week van me ontvangt.
No Comments