Succesvolle satisficer: Katja Schuurman snapt hoe je psychologisch gelukkig wordt

10 augustus 2018

“Ik wilde ooit gaan picknicken in Central Park in New York en ging steeds ergens anders zitten met mijn mandje omdat ik dacht dat het verderop beter was. Maar wanneer is een plekje perfect? […] Als je niet te veel verwachtingen hebt, dan zal dat je reis ten goede komen,” vertelt Katja Schuurman in National Geographic Traveller. De spijker op z’n psychologische kop, als je gelukkiger wilt worden van de keuzes die je maakt. Door te leven als een satisficer, in plaats van een maximizer.

1 ster * – Eenvoudig toe te passen, begrijpelijk zonder enige achtergrond

Ik legde het Edwin Evers uit op Radio 538 rondom de presentatie van mijn boek, door ‘tevreden’ te zijn met wat je hebt word je daar een stuk gelukkiger van. Zap niet door naar een mogelijk nog nét iets leuker nummer op de radio. De kans dat je die vindt is klein, waardoor je je eigen geluk eigenlijk alleen maar in de weg zit.

De vrijheid om alles te kunnen kiezen lijkt heerlijk. Onderzoek wijst echter uit dat dit eenvoudig kan leiden tot meer gevoelens van eenzaamheid en zelfs depressie, omdat we niet goed weten wat we moeten kiezen.

Psychologische stress

Herbert Simon deed in de jaren ’50 van de vorige eeuw al veel onderzoek naar psychologische stress. Hij ontdekte dat we keuzes kunnen maken als maximizer of als satisficer. Een maximizer is een perfectionist, die altijd de best mogelijke keuze wil maken. Een satisficer niet, die hanteert criteria en standaarden en is tevreden zodra daaraan wordt voldaan. Zonder de gevoelde noodzaak om verder te blijven zoeken naar iets nog beters.

Psycholoog Barry Schwartz werkte dat idee verder uit in zijn boek The Paradox of Choice. Juist door als satisficer te kiezen ervaar je het ‘maximale’ geluk, door jezelf te beschermen tegen psychologische stress door de onzekerheid of er wellicht altijd een nog betere optie beschikbaar is.

3 psychologische voordelen die Katja Schuurman gelukkig maken

Zonder al te veel verwachtingen op een prima plekje in Central Park en New York kan Katja Schuurman maximaal genieten, dankzij 3 psychologische voordelen:

  • Meer vrijheid leidt niet tot meer geluk

    De vrijheid om alles te kunnen kiezen lijkt heerlijk. Onderzoek wijst echter uit dat dit eenvoudig kan leiden tot meer gevoelens van eenzaamheid en zelfs depressie, omdat we niet goed weten wat we moeten kiezen.
  • Geen last van gemiste kansen

    Door tevreden te zijn met onze gemaakte keuze kunnen we de beschikbare alternatieven afsluiten. We hoeven ons geen zorgen meer te maken over het geluk dat alternatieven ons hadden kunnen opleveren.
  • Controle over een behapbare keuzewereld
    Tenslotte helpen keuzes als satisficer ons te leven volgens specifieke criteria en standaarden. Het maakt de wereld vol keuzes overzichtelijker, waarover je makkelijker de controle houdt. Ken je je standaarden, dan wordt een ‘goede’ keuze veel eenvoudiger en kun je daar tevreden mee zijn.

En wat als je na een uur eindelijk gaat zitten? Heb je dan echt geen nóg beter plekje over het hoofd gezien? Zo zou zelfs picknicken in Central Park eenvoudig tot psychologische stress leiden.

Zelf ook voorkomen dat je blijft zoeken naar een beter plekje in het park of een nóg leuker nummer op de radio? In zijn boek zet Schwartz 5 stappen op een rij, die je daar goed bij kunnen helpen:

  1. Stel je doel(en) vast

    Je hebt zin om te picknicken in Central Park, op een rustige plek waar je geniet van het groen om je heen.
  2. Bepaal hoe belangrijk ieder doel is

    Een rustig plekje zou fijn zijn, maar je vindt het vooral belangrijk om in een groene omgeving te zitten, met slechts op de (verre) achtergrond de wolkenkrabbers van Manhattan.
  3. Zet de opties op een rij
    Je kunt meteen bij de ingang van het park gaan zitten, of nog even doorlopen naar circa 1/3e van het park.
  4. Schat in hoe de opties bijdragen aan je doel

    Helemaal vooraan ben je er lekker snel, maar dat was geen doelstelling. Verderop kost het je iets meer tijd, maar geniet je van het groen om je heen: wel een doelstelling.
  5. Kies een optie die voldoet aan je doelstelling

    Je besluit om op circa 1/3e van het park te picknicken, omdat de plek goed voldoet aan de doelstelling.

Let op: als je nog een uur de tijd zou nemen om de rest van het park door te lopen vind je vast een plekje dat nog nét iets groener oogt en waar het net wat rustiger is. Die extra rust was echter geen belangrijke doelstelling. En wat als je na een uur eindelijk gaat zitten? Heb je dan echt geen nóg beter plekje over het hoofd gezien? Zo zou zelfs picknicken in Central Park eenvoudig tot psychologische stress leiden.

Daarna is het natuurlijk mogelijk om je doelen aan te passen, zodat je de nieuwe keuzes daar nog beter op af kunt stemmen. Om keer op keer gelukkig te worden van de nummers op de radio waarvan je geniet of een mooi plekje in Central Park.


Artikel met plezier gelezen? Help me het bereik te vergroten met een like op Facebook en. Zelf geen artikel meer missen? Abonneer je dan op de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de artikelen van die week van me ontvangt.

Wetenschappelijke bronnen

Scheibehenne, Benjamin; Greifeneder, R.; Todd, P. M. (2010). “Can There Ever be Too Many Options? A Meta-Analytic Review of Choice Overload” (PDF). Journal of Consumer Research. 37: 409–425. doi:10.1086/651235. Retrieved April 9, 2012.

Schwartz, B. (2004). The paradox of choice: Why more is less. New York: Ecco.

You Might Also Like

No Comments

Leave a Reply