Hoe kunnen gezonde toppings de uitstraling van caloriebommen positief beïnvloeden?

16 juni 2014

Een mooie topping op een gerecht in een bistro of bij een afhaalrestaurant draagt bij aan de uitstraling hiervan. Een mooi opgemaakt gerecht in een restaurant ziet er heerlijk smakelijk uit, waardoor we hier maximaal van genieten. We maken ons even geen zorgen over het feit dat er wellicht veel calorieën inzitten, maar komt dat puur door het feit dat we het gerecht ‘mooier’ vinden? Als consumentenpsycholoog weet ik dat er meer speelt, iets wat het onderzoek van Jiang en Lei (2014) genaamd The effect of food toppings on calorie estimation and consumption goed laat zien. Zij tonen binnen de consumentenpsychologie aan dat gezonde toppings ervoor kunnen zorgen dat we het aantal calorieën in een gerecht lager inschatten.

Inschatten van het aantal calorieën

Er is binnen de consumentenpsychologie relatief weinig onderzoek naar de invloed van toppings gedaan. Eerder deden wel Chernev en Gal (2010) onderzoek naar de combinatie tussen gezonde en ongezonde onderdelen van een maaltijd. Hieruit bleek dat er sprake is van een ‘averaging bias’, die ervoor zorgt dat we een gemiddelde toeschrijven aan de beide onderdelen, waarmee we het aantal calorieën in de ongezonde voeding te laag inschatten.

Over het algemeen schatten we gezonde voeding (fruit, groenten) in als laag in calorieën, terwijl we er aan de andere kant meer toeschrijven aan fastfood, ongezonde voeding en de verpakte voedingsmiddelen, die we met name in de supermarkt kunnen kopen. Zodra we thuis gerechten bereiden of uit eten gaan hebben we niet altijd de mogelijkheid om op de verpakking te kijken, waardoor onze eigen inschattingen van belang zijn. In het onderzoek van Jiang en Lei (2014) kijken zij naar de invloed van gezonde en ongezonde toppings, op een gezonde of ongezonde basis van een gerecht.

Ongezonde basis met gezonde topping

Het aantal calorieën dat we op basis van inschatting toeschrijven aan een bepaald gerecht heeft voor een belangrijk deel te maken met onze motivatie. We zijn niet of nauwelijks in staat een objectieve inschatting te maken, op het moment dat we naar ongezonde voeding kijken. Dit heeft te maken met het feit dat we de motivatie tot ‘justification’ voelen, we proberen de keuze voor onszelf goed te praten. Dat leidt er onder andere toe dat we op zoek gaan naar externe houvast om het aantal calorieën zo laag mogelijk in te schatten, zonder een verkeerd figuur te slaan. We doen dit grotendeels onbewust, bijvoorbeeld door te zoeken naar externe invloeden die een lager aantal ingeschat calorieën zouden ‘goedpraten’. Een gezonde topping op een ongezonde basis van een gerecht zou ons daarbij kunnen helpen.

Op het moment dat we het aantal calorieën van gezonde voeding in dienen te schatten hebben we een heel andere motivatie. Het is dan niet nodig om de keuze ‘goed te praten’, wat betekent dat we ons daadwerkelijk op de inhoud van het gerecht kunnen richten, zonder dat we een aanpassing dienen te doen. We zijn ons vaker bewust van het aantal calorieën dat we innemen en kijken hier meer kritisch naar, omdat we een ‘puur’ doel voor ogen hebben en we niet op zoek zijn naar mogelijkheden om onszelf een goed gevoel te geven over een ‘verkeerde’ keuze.

Het is wat dat betreft niet vreemd dat de onderzoekers inderdaad een effect vonden, bij de combinatie tussen een ongezonde basis (chocolade in experiment 1 en romige vanille yoghurt in experiment 2) en een gezonde topping. Op het moment dat een ongezonde basis een gezonde topping kent, schatten we het aantal calorieën lager in, dan wanneer we naar alleen de ongezonde basis kijken. Dit zou per definitie echter een lager aantal ingeschat calorieën op moeten leveren, aangezien de gezonde topping geen negatief aantal calorieën toe kan voegen. Uit het tweede experiment binnen het onderzoek blijkt dat het inderdaad de justification-theorie is die verklaart waarom we een te gunstige inschatting maken, die niet strookt met de werkelijkheid. Een gezonde basis leidde niet tot een dergelijk effect, ook niet omgekeerd in combinatie met een ongezonde topping.

Toepassing van gezonde toppings

Wat betekent dit in de praktijk? We worden ons steeds bewuster van het belang van gezonde voeding en het aantal calorieën dat we per dag in dienen te nemen (of weer kunnen verbranden). Dat betekent dat vooral producenten van ‘ongezonde’ voeding, zoals fastfood, voor een uitdaging staan. Een gezonde topping kan hen helpen consumenten externe factoren aan te dragen, die het ‘goedpraat’ om toch voor die lekkere hamburger te kiezen. Het is daarnaast verstandig om de hamburger aan te bieden in combinatie bijvoorbeeld een salade, om te profiteren van de averaging bias. Wat dat betreft doet bijvoorbeeld McDonalds er verstandig aan om de hamburgers in ieder geval in combinatie met een salade aan te bieden en daarnaast voor een gezonde topping te zorgen.

Bronnen:

Chernev, A. en Gal, D. (2010). Categorization effects in value judgements: Averaging bias in evaluating combinations of vices and virtues. Journal of Marketing Research, 47, 738-747.

Jiang, Y. en Lei, J. (2014). The effect of food toppings on calorie estimation and consumption. Journal of Consumer Psychology, 24, 63-69.

You Might Also Like

No Comments

Leave a Reply