Erger dan Corona: ’RIVM waarschuwt voor de trap: blijf beneden’

Het aantal besmettingen loopt op, maar dankzij liveblogs zoals bij de NOS blijven we gelukkig goed op de hoogte. Of, overschatten we het daadwerkelijke gevaar en nemen we hysterische besluiten die niet passen bij het gevaar dat we werkelijk lopen.

1 ster * – Eenvoudig toe te passen, begrijpelijk zonder enige achtergrond

UPDATE: De Ondernemer nodigde me uit voor hun wekelijkse radioshow bij New Business Radio. Uiteraard is het gesprek als podcast beschikbaar.

Die zogenaamde RIVM-waarschuwing is natuurlijk #fakenews, maar er zit wel degelijk een kern van waarheid in. Al in 2016 berichtte het CBS dat er steeds meer Nederlanders overlijden door een val, bijvoorbeeld van de trap.

Val van de trap

Het is een klassiek voorbeeld binnen de psychologie. Waaraan komen jaarlijks meer mensen te overlijden: door een val van de trap of door een haaienbeet. Niet zo relevant in Nederland natuurlijk, behalve als je regelmatig Discovery Channel en vergelijkbare programma’s kijkt.

Het gaat om de Availability Bias (Beschikbaarheidsheuristiek). Naarmate we ons iets makkelijker voor kunnen stellen gaan we er automatisch vanuit dat het vaker voorkomt. En andersom, waardoor we enorm onderschatten hoe gevaarlijk de trap eigenlijk is. In relatie tot het Corona-virus in z’n huidige staat.

Dus mijd vanaf nu ook de trap naar boven en naar beneden. Of schat het risico van Corona wat redelijker in, door goed te luisteren naar wat het RIVM daadwerkelijk adviseert.

Door alle media-aandacht horen we dagelijks weinig anders dan over het Corona-virus. Het resultaat? Ultieme beschikbaarheid in ons brein, waardoor we het risico dat we lopen enorm overschatten. Bijvoorbeeld ten opzichte van een val (van de trap). Iets dat in 2016 bijna 4.000 Nederlanders het leven kostte. Terwijl we, op het moment van schrijven, van 3 patiënten in Nederland weten dat ze aan het virus zijn overleden. Wat de trap zo’n 1.333x gevaarlijker maakt.

Meer dan de media

Natuurlijk is het goed om een virus scherp in de gaten te houden en geen onnodige risico’s te nemen. Toch hebben we daarvoor de medisch deskundigen, en niet de media. Terwijl het die media zijn die, bewust of onbewust, bijdragen aan de massale hysterie. Bijvoorbeeld door de Beschikbaarheidsheuristiek, waardoor we enorm overschatten hoeveel risico we nu echt lopen.

Dus mijd vanaf nu ook de trap naar boven en naar beneden. Of schat het risico van Corona wat redelijker in, door goed te luisteren naar wat het RIVM daadwerkelijk adviseert.

Interessant artikel gelezen? Help me het bereik te vergroten met een like op Facebook. Zelf op de hoogte blijven van leuke psychologische inzichten? Abonneer je dan op de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de artikelen van die week van me ontvangt.

Wetenschappelijke bronnen

Esgate, A., Groome, D. (2005). An Introduction to Applied Cognitive Psychology. Psychology Press. p. 201. ISBN 978-1-84169-318-7.

Phung, A. “Behavioral Finance: Key Concept- Overreaction and Availability Bias”. Investopedia. February 25, 2009. p.10. December 1, 2013.

Schwarz, N., Bless, H., Strack, F., Klumpp, G., Rittenauer-Schatka, H. & Simons, A. (1991). Ease of retrieval as information: Another look at the availability heuristic. Journal of Personality and Social Psychology, 61, 195–202.