Dat je de resterende speeltijd van een Netflix-aflevering ziet aflopen beïnvloedt hoeveel jij in de bak met nootjes graait. Zou je in plaats daarvan de afgespeelde tijd zien oplopen? Dan voel je minder de neiging om (ongezond) te eten. Dat ontdekten wetenschappers die onderzoek deden naar time keeping en het effect op onze voorkeur, de consumptie van en keuze voor voeding die hoog is in calorieën.
3 sterren *** – Wetenschappelijke inzichten vanuit de consumentenpsychologie, vertaald naar concrete voorbeelden.
Niet alleen bij Netflix zie je de tijd op- of aflopen. We bekijken daarnaast YouTube-video’s, spelen videogames waarbij de tijd zichtbaar is en zien bij VakantieVeilingen en dagdeals de beschikbare tijd teruglopen. Bovendien tellen merken bijvoorbeeld af totdat ze hun nieuwe producten lanceren, waarmee ze ons onbewust blijken te beïnvloeden.
Optellen of aftellen
Of we de tijd zien optellen of aftellen blijkt van invloed op onze keuzes die volgen. En terwijl optellen de norm is om de tijd bij te houden, ontstaan er ook steeds meer voorbeelden die aftellen.
Wil je voorkomen dat Netflix ongemerkt je sportieve inspanningen weer teniet doet? Uit een van de experimenten bleek dat je hier met wat snoepgroenten of andere gezonde snacks minder last van hebt (zolang ze calorie-arm zijn).
Met Netflix in het bijzonder, omdat je alleen de nog resterende tijd van een aflevering in beeld ziet. Wellicht om te verhullen hoe lang je al kijkt (en je dus onbezorgd langer te laten kijken). Al doet de reden voor dit onderzoek even niet ter zake. Het gaat in plaats daarvan om het effect van de manier waarop de speeltijd wordt weergegeven.
De experts in consumentengedrag ontdekten in meerdere experimenten dat het aftellen van de tijd leidt tot de inname van meer calorieën. Als de tijd aftelt ervaren we onbewust een tekort aan middelen (resource deficiency). Om dat tekort te compenseren hebben we een sterkere voorkeur voor voeding met veel calorieën.
Terugtellen en tekorten
Het terugtellen van de tijd associëren we automatisch (en onbewust) met een afname, bijvoorbeeld in hoeveelheid, waarde of middelen. Dat herkennen we bij aandelen en bijvoorbeeld ons banksaldo. Waarbij te lang terugtellen uiteindelijk zelfs leidt tot een tekort.
Zo’n tekort willen we voorkomen, dus we vertonen automatisch gedrag om dit te compenseren. Tijd die aftelt krijgen we nooit meer terug, en kunnen we niet meer compenseren. Dus doen we dat op een vlak waar we die kans wel hebben. Bijvoorbeeld door in de bak met nootjes te graaien, als we Netflix zitten te kijken. Om te compenseren met calorieën, ook al geeft dat ons de tijd natuurlijk niet terug.
Uitzonderingen: er is hoop
Wil je voorkomen dat Netflix ongemerkt je sportieve inspanningen weer teniet doet? Uit een van de experimenten bleek dat je hier met wat snoepgroenten of andere gezonde snacks minder last van hebt (zolang ze calorie-arm zijn). Bovendien helpt het om actief te denken aan een situatie waarin je juist van alles tot je beschikking had, zoals de avond dat je tapas ging eten en het niet op leek te kunnen. En ten slotte gaat het genoemde effect niet op als tijd even niet voelt als waardevol, bijvoorbeeld als je (op de bus) staat te wachten.
Dus pas op zodra bij Netflix in beeld verschijnt hoe lang de aflevering nog duurt. Of als je aanbiedingen tegenkomt die nog een bepaalde tijd lopen en als een winkel je vertelt dat de sale over 59 minuten begint. Tijd die aftelt beweegt je onbewust naar snacks en andere keuzes die je beter kunt laten staan.
Interessant artikel gelezen? Help me het bereik te vergroten met een like op Facebook. Zelf op de hoogte blijven van leuke psychologische inzichten? Abonneer je dan op de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de artikelen van die week van me ontvangt.
Wetenschappelijke bronnen
Verder lezen: Kapoor, A. & Tripathi, S. (2020). The Impact of Time-Keeping Direction on Compensatory Consumption: The Role of Perceived Resource Deficiency. Journal of Consumer Psychology, 30, 534-542.
Briers, B., & Laporte, S. (2013). A wallet full of calories: The effect of financial dissatisfaction on the desire for food energy. Journal of Marketing Research, 50, 767–781. https://doi.org/10.1509/jmr.10.0513
Cannon, C., Goldsmith, K., & Roux, C. (2019). A self-reg- ulatory model of resource scarcity. Journal of Consumer Psychology, 29, 104–127. https://doi.org/10.1002/jcpy. 1035
Pandelaere, M., Briers, B., & Lembregts, C. (2011). How to make a 29% increase look bigger: The unit effect in option comparisons. Journal of Consumer Research, 38, 308–322. https://doi.org/10.1086/659000
No Comments