“De brug stond open”, “mijn ketting lag eraf” en “er was een ongeluk gebeurd”: we hebben allerlei smoesjes paraat staan als we weer eens te laat zijn ons werk of op school. Dat is echter helemaal niet nodig, want het heeft onder andere een psychologische reden dat we daar vaak te laat komen. En om dezelfde reden ben je wel netjes op tijd tijdens een eerste date op een voor jou onbekende locatie.
Lees verder…
130 km/u is een psychologisch slimme zet van het kabinet
28 oktober 2016De maximumsnelheid op snelwegen in Nederland is door het huidige kabinet verhoogd naar 130 kilometer per uur. Begin dit jaar werd bekend dat er weer een aantal nieuwe trajecten bij zouden komen, geschikt voor deze hogere maximumsnelheid. Tegenstanders spreken van onnodige milieuvervuiling en geluidsoverlast. Toch zit er ook een belangrijk voordeel aan die 130 km/u: een psychologisch voordeel.
Lees verder…
Gelukkiger aan het werk en op vakantie: voorkom teveel variatie
26 september 2016Het streven naar geluk zit diep geworteld in onze aard. We zoeken door middel van producten, ervaringen en activiteiten naar een gelukkig leven, waarin we doen waar we blij van worden. Werkdagen en onze vakanties spelen daarin een belangrijke rol. Recent wetenschappelijk onderzoek van Etkin & Mogilner (2016) toont aan dat we gelukkiger worden van ons werk en de vakanties wanneer we naar voldoende variatie zoeken, maar daar aan de andere kant niet in doorslaan.
Facebook-vrienden maken je ongelukkig: dit is de psychologische reden
23 september 2016
Onderzoek naar cyberpsychologie toont aan dat Facebook-vrienden ons gemiddeld genomen niet bepaald gelukkiger maken. We liken foto’s van mooie vakantiebestemmingen, reageren op behaalde mijlpalen of delen bijzondere ervaringen van de mensen om ons heen. Het onderzoek toonde aan dat we meer het idee hebben dat anderen gelukkiger zijn dan wij, naarmate we meer gebruik maken van Facebook.
Dronken zonder alcohol: het placebo effect van selectieve perceptie
16 september 2016Wie een groot aantal glazen bier drinkt zal zich al snel dronken voelen of daar in ieder geval wat aangeschoten van raken. Dat lukt echter ook wanneer je alcoholvrij bier drinkt, mits je het idee hebt dat er wel alcohol in zit. Ons brein gaat er dan vanuit dat er alcohol in het bier zit, waardoor het daar grotendeels op reageert zoals dat bij bier met alcohol zou gebeuren. Een absoluut placebo-effect, dat zich laat verklaren aan de hand van selectieve perceptie.
Vrijuit rijmen maar: want dan is het waar
9 september 2016‘Melk is goed voor elk’ en ‘Je bent een rund als je met vuurwerk stunt’: het zijn nog altijd bekende slogans voor, respectievelijk, melk aan de ene zijde en geboden voorzichtigheid met vuurwerk door Sire. Dat die slogans nog altijd goed in ons hoofd zitten heeft met tal van factoren te maken, waaronder met het feit dat ze rijmen. Rijmende slogans en andere zinnen hebben namelijk een bijzondere invloed op ons brein. We onthouden ze stukken gemakkelijker en nemen ze bovendien veel sneller voor waarheid aan dan vergelijkbare slogans die niet rijmen.
Zet je automatische verdediging buitenspel: plannen wat je liever niet wilt plannen
5 september 2016DeUitvaartkist.nl heeft basismodellen, luxe kisten en exclusief houten kisten beschikbaar. De brede collectie en verschillende zekerheden maken het tot een betrouwbaar online adres om een uitvaartkist uit te zoeken. Bij Eijgelaar Natuursteen valt daar een mooi grafmonument bij uit te zoeken, voor een waardige laatste rustplaats. De kans is groot dat dit behoorlijk rauw op je dak valt en je het lastig vindt om hier serieus naar te kijken om je eigen uitvaartwensen op een rij te zetten. Hoe komt dat, waarom vinden we het vreemd om de eigen uitvaart te plannen en waarom laten we dat liever over aan onze nabestaanden? Ik duik er als consumentenpsycholoog voor je in aan de hand van een wetenschappelijk artikel van Salisbury & Nenkov (2016).
Weer een deadline gemist? Dit is de psychologische oorzaak (en een handige oplossing)
2 september 2016Elon Musk is de oprichter, eigenaar en visionair van Tesla. Zijn fans dragen hem en de elektrische auto’s op handen, tegenstanders wijzen op de haast doorlopende vertragingen en gemiste deadlines (2013, 2014 & 2015). Het bedrijf onder leiding van Musk lijkt er moeilijk in te slagen zich aan de gemaakte planningen te houden. Wellicht herken je dat zelf ook en miste je onlangs nog een deadline. Hier is een goede psychologische verklaring voor. En beter nog, ik verklap je een oplossing!
Je hebt vanmiddag boodschappen gedaan, nu is het tijd om te koken. Even de ingrediënten bij elkaar zoeken die je hebt gehaald en wat blijkt… De crème fraiche vergeten! Het overkomt ons regelmatig dat we een ingrediënt vergeten voor het gerecht dat we graag willen bereiden. Hoe komt dat? En belangrijker nog: hoe los je dit op? Fernandes, Puntoni, van Osselaer en Cowley (2016) deden onderzoek naar consumentengedrag in de supermarkt en specifiek naar waarom we bepaalde producten vergeten in ons winkelmandje (of –wagentje?) te stoppen.
We zijn doorgaans behoorlijk overtuigd van onze eigen kwaliteit. We rijden beter dan gemiddeld, maken weinig fouten wanneer het gaat om spelling en behoren binnen ons vakgebied tot de absolute experts. Statistisch gezien is het simpelweg onmogelijk dat we het allemaal bij het juiste eind hebben als 95% van de mensen aangeeft dat ze beter rijden dan de gemiddelde bestuurder in een land. Hoe komt het dat we onszelf zo overschatten? Heeft dat een functie en kunnen we er iets aan doen? Ik duik als Consumentenpsycholoog in het Lake Wobegon-effect: het effect van zelfoverschatting.