Stel: je partner geeft ineens minder uit, checkt de bank-app vaker en mijdt etentjes met vrienden. Als je ernaar vraagt, krijg je ontwijkende antwoorden. Jullie praten toch altijd open over alles? Waarom dan niet over geld?
Lees verder…
Pas op: waarom ruzie dreigt als je geld uitleent aan een vriend
14 oktober 2024
Stel: je leent een goede vriend 100 euro, omdat diegene het krap heeft deze maand. Een paar weken later zie je uiterst vrolijk op Instagram: “Eindelijk m’n favoriete game gekocht!” Je voelt irritatie. Niet vanwege het geld, maar… vanwege die game. Was dat nou nodig?
Herkenbaar? Wat gebeurt hier psychologisch?
Apple trok in 2024 de stekker uit Project Titan. Het ging om de ontwikkeling van een elektrische, zelfrijzende auto. Die er dus niet komt, ondanks de geïnvesteerde 10 miljard dollar. Een enorme afschrijving en ontzettend zonde van alle inzet, maar het is psychologisch de juiste keuze. Dat wil zeggen, als iets niet werkt kun je beter stoppen en het verlies accepteren. Beter dan doorgaan, terwijl je weet dat het niets meer wordt. Het is de klassieke psychologische Sunk Cost Theory.
Lees verder…
Sommigen zouden morgen het liefst ‘alles op rood’ zetten, terwijl anderen vooral veilig kiezen. Daar verschillen we in. Toch blijkt dat de hoeveelheid moeite die we doen om geld te verdienen invloed heeft op hoeveel risico we daar vervolgens mee willen nemen. Dat ontdekten specialisten in consumentengedrag. De uitkomst van hun onderzoek is opvallend, omdat veel mensen er vanuit gaan dat mensen die meer verdienen financieel wijzer worden en bijvoorbeeld vaker beleggen.
Lees verder…
Wie minder wil uitgeven stelt een budget in, toch? Dat is waar inzicht-apps van ING, Rabobank, ABN AMRO én financieel hulpverleners graag bij helpen. Maar, werkt dat in de praktijk wel? Wat gebeurt er als consumenten een optimistisch budget instellen, maar vervolgens toch meer uitgeven dan ze van plan waren? Dat onderzochten experts in consumentenpsychologie. Ze analyseerden consumentengedrag rondom budgetten en ontdekten goed nieuws: het werkt! (Maar niet perfect…).
Lees verder…
Sterker nog, ook mensen die nog niet eens in financiële problemen zitten laten de blauwe enveloppen het liefst het langst liggen. Wetenschappelijk gaat het om financiële schaarste in plaats van pure problemen. Het gaat om een subjectief gevoel, dat aangeeft dat iemand te weinig geld heeft om naar eigen idee goed rond te kunnen komen. Hoe komt het dat mensen als ze dat gevoel hun kop in het zand steken?
Stel dat je 130 euro doneert voor een set met basisartikelen voor een huishouden met pannen, zeilen, dekens en meer. Doe je dat dan graag anoniem? Of wil je de ontvanger graag laten weten dat jij het was die doneerde? Er is veel onderzoek gedaan naar wat dit betekent voor jou als gulle gever. Specialisten in consumentengedrag Chen en Gao deden onderzoek naar het gedrag van de ontvanger, bij anonieme donaties en bij donaties met naam en toenaam.
Lees verder…
Hevig schrikken tijdens een horrorfilm, ontzettend afzien tijdens Mud Masters en opzien tegen de engste achtbanen in de Efteling: het zijn negatieve emoties die mensen toch graag ervaren. Experts in consumentengedrag Yang en Zhang zochten uit waar dat vandaan komt. Ze ontdekten dat die voorkeur vooral leeft bij mensen die het goed hebben. Zodra mensen schaarste aan bijvoorbeeld middelen of tijd ervaren verdwijnt die voorkeur als sneeuw voor de zon.
Lees verder…
Ben je extra kwetsbaar met Bitcoin in plaats van een hoog banksaldo?
10 december 2021
Of je meer risico loopt dat het wordt gestolen hangt natuurlijk af van de beveiliging die je kiest. Maar dat er meer mensen van je zouden kunnen stelen, dat ligt psychologisch wel vast. Met een beurs vol Bitcoin zijn er veel meer anderen die het van je zouden afnemen als ze kans kregen, dan wanneer het gaat om echt geld. En misschien niet allemaal in één keer, maar de associatie ermee is anders. En daardoor ook het gedrag dat anderen vertonen.
Lees verder…
Abonnement en achteraf betalen: je brein wordt er niet blij van
27 november 2020
Onlangs werd ik benaderd door De Nationale Denktank. Al 15 jaar zetten getalenteerde academici zich in voor een actueel vraagstuk, en deze keer houden ze zich bezig met financiële zelfredzaamheid. Want kunnen we eigenlijk wel goed met ons geld omgaan? Psychologisch liggen daar wel wat uitdagingen, bijvoorbeeld bij abonnementen en achteraf betalen. Word je daar immers niet ontzettend blij van?
Lees verder…