Wie materialistisch is ingesteld is gemiddeld ongelukkiger, zo is het algemene beeld binnen de psychologische literatuur. Maar kun je dat zo kort door de bocht stellen? Experts in consumentengedrag vinden van niet. Zij gebruikten een meer geavanceerde onderzoeksmethode en kwamen tot nuancerende conclusies. Materialisme kan ongelukkiger maken, maar dat verband geldt slechts in specifieke situaties.
Lees verder…
‘Je of u’ in teksten? Communiceer warmte of competentie
18 september 2023Spreek je jouw klanten aan met ‘je’ of ‘u’? Een heikel punt, want waaraan doe je verstandig? Ondanks dat veel bedrijven tegenwoordig kiezen voor ‘je’ valt er ook voor het formele ‘u’ iets te zeggen. Vooral B2B is het nog gebruikelijk. En dat lijkt niet toevallig, zo blijkt uit onderzoek door specialisten in consumentengedrag. ‘Je’ communiceert namelijk vooral warmte, terwijl klanten bij ‘u’ meer competentie toeschrijven aan het merk.
Lees verder…
Waarom brengt Armin van Buuren zijn jaarmix in dit digitale tijdperk nog steeds op CD uit?
14 november 2022Muziek stream je op Spotify, video’s kijk je op Youtube en boeken lees je op een e-reader. Toch houden met name fysieke boeken, CD’s, LP’s en zelfs cassettes stand. Armin van Buuren bracht zijn A State of Trance Yearmix 2022 bijvoorbeeld gewoon weer op dubbel-cd uit. Wat verklaart die voorkeur voor fysieke producten? Wetenschappelijk onderzoek door vier experts in consumentengedrag wijst op de belangrijke invloed van de eigen identiteit.
3 sterren *** – Wetenschappelijke inzichten vanuit de consumentenpsychologie, vertaald naar concrete voorbeelden.
De wetenschappers onderzochten dematerialization en hoe de digitalisering lijkt te stokken. Ondanks dat streaming inmiddels 80% van de muziekinkomsten genereert en dat Amazon wereldwijd meer e-books dan fysieke boeken verkocht lijken we er toch niet helemaal afscheid van te nemen.
De relevantie van de eigen identiteit blijkt een belangrijke rol te spelen. Consumenten kiezen fysieke producten als die passen bij wie ze zijn en wat ze daarmee willen uitstralen.
Identiteit en aankopen
Identiteit draait om ieder categorielabel waarmee iemand zich identificeert. Als een aankoop relevant is voor de eigen identiteit willen consumenten daarmee graag een sterke connectie voelen. Dat lukt beter met fysieke dan met digitale producten. Andersom geldt voor producten die irrelevant zijn voor de eigen identiteit dat de toegang tot bijvoorbeeld muziek of een boek belangrijker is dan het eigenaarschap en een ervaren connectie.
Eerder onderzoek liet bijvoorbeeld al zien dat liefhebbers van Star Wars liever een DVD kochten dan dat ze dezelfde film zouden downloaden via iTunes.
Zelf-verificatie als verklaring
Het huidige onderzoek zoomt in op de verklaring voor die voorkeur. Het blijkt dat zelf-verificatie een belangrijke rol speelt. Als iemand de eigen identiteit kan bevestigen met een aankoop gaat daar de voorkeur naar uit.
Een dubbelcd zoals die van Armin van Buuren geeft een sterkere bevestiging van de identiteit als tranceliefhebber (of fan van Armin) dan een stream op Spotify. Consumenten bevestigen zichzelf als het ware wie ze zijn en wat ze belangrijk vinden. Dat geldt voor de aankoop, net als voor het daadwerkelijk gebruik. Dat kun je dan weer vergelijken met een voetbalfan die tijdens een WK-eindronde de nationale vlag op de wangen schminkt of een shirt en sjaal in de kleuren van het land draagt.
Interessant artikel gelezen en wil je op de hoogte blijven van leuke psychologische inzichten? Meld je aan voor de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de nieuwe artikelen ontvangt.
Wetenschappelijke bronnen
Verder lezen: Leung, E., Cito, M.C., Paolacci, G. & Puntoni, S. (2022). Preference for Material Products in Identity-Based Consumption. Journal of Consumer Psychology, 32, 672-679.
Atasoy, O., & Morewedge, C. K. (2018). Digital goods are valued less than physical goods. Journal of Consumer Research, 44, 1343–1357.
Bardhi, F., & Eckhardt, G. M. (2012). Access-based con- sumption: The case of car sharing. Journal of consumer research, 39(4), 881–898.
Belk, R. (1988). Possessions and the extended self. Journal of Consumer Research, 15, 139–168.
Belk, R. (2013). Extended self in a digital world. Journal of Consumer Research, 40, 477–500.
Reed II, A., Forehand, M. R., Puntoni, S., & Warlop, L. (2012). Identity-based consumer behavior. International Journal of Research in Marketing, 29(4), 310–321.
Stuppy, A., Mead, N. L., & Van Osselaer, S. M. J. (2020). I am, therefore I buy: Low self-esteem and the pursuit of self-verifying consumption. Journal of Consumer Research, 46, 956–973.
Swann Jr, W. B. (2012). Self-verification theory. In P. van Lang, A. Kruglanski, & E. T. Higgins (Eds.), Handbook of theories of social psychology (pp. 23–42). London: Sage.
Patrick is meer dan 10 jaar zelfstandig Consumentenpsycholoog. Hij combineert psychologie met marketing. Psychologische inzichten maken hem gelukkiger met zijn eigen (aankoop)keuzes en vormen de wetenschappelijke basis om bedrijven en instellingen te adviseren. Hij schrijft hier blogartikelen op de site, schrijft columns voor RTLZ en De Ondernemer en wordt regelmatig gevraagd voor kranten, tijdschriften, radio en televisie. Bovendien is hij zelfstandig SEO tekstschrijver.
Wanneer was de laatste keer dat je iemand zichzelf een ‘vleeseter’ hoorde noemen? Je hoort het eigenlijk nooit, terwijl de meerderheid nog altijd graag vlees eet. Andersom is het niet moeilijk om uit te zoeken wie er vegetarisch is. Diegene zal zichzelf aan tafel waarschijnlijk nog voor het voorgerecht bekendmaken als vegetariër. Welke psychologische achtergrond verklaart dat verschil in type, op basis van iemands identiteit?
Lees verder…
Dat jouw keuzes als consument veel vertellen over wie je bent weten experts in consumentengedrag al veel langer. Nieuw onderzoek laat zien dat het gemak waarmee je die keuzes maakt, voor een groot deel bepaalt hoeveel waarde je daaraan hecht. Een makkelijke keuze bepaalt veel sterker wie je bent dan een moeilijke keuze. Vooral als de keuze makkelijker bleek dan gedacht blijk je daar onbewust veel waarde aan te hechten.
Lees verder…
Milieuvriendelijk is voor vrouwen: psychologische stereotypen zitten verduurzaming in de weg
16 januari 2017Uit wetenschappelijk onderzoek van Lee en Holden (1999) blijkt dat vrouwen meer geneigd zijn om milieuvriendelijke keuzes te maken dan mannen. Ze willen meer actie ondernemen voor een beter milieu, terwijl mannen meer vervuilen (Kallgren, Reno & Cialdini, 2000), minder recyclen (Zelezny et al, 2000) en zich daar bovendien minder schuldig over voelen (Tiller, 2014). Wetenschapper Brough onderzocht samen met collega’s (2016) hoe dit komt en ontdekte dat er sprake is van een sterke associatie tussen milieuvriendelijke keuzes en vrouwelijkheid.
Lees verder…
Waarom worden we gelukkiger van ervaringen dan van producten?
21 december 2015Onderzoek naar consumentengedrag toont aan dat ervaringen ons gelukkiger maken dan producten, een dagje uit met vrienden draagt gemiddeld genomen sterker bij aan ons duurzaam geluksgevoel dan een nieuwe dure vaas in huis. Recent onderzoek van Chugani, Irwin en Redden (2015) biedt een mogelijke verklaring voor dit effect. Zij beschrijven het effect van aankopen in lijn met onze identiteit, in relatie tot gewenning aan producten en een verminderd geluksgevoel als gevolg daarvan.
Maak het jezelf gemakkelijk: geef een cadeau dat bij jóu past
1 september 2015Wat geef je een goede vriend cadeau voor zijn verjaardag en waarmee kun je een vriendin die je lang niet hebt gezien nu echt verrassen? Geschikte cadeaus vinden behoort bij een groot deel van ons niet tot de ervaren kernkwaliteiten, dus wat richtlijnen lijken wat dat betreft op z’n plaats. Uit eerder onderzoek blijkt onder andere regelmatig dat we de cadeaus het best kunnen afstemmen op de voorkeuren van de ontvangen (Gino & Flynn, 2011) en op onze onderlinge relatie met de ontvanger (Ruth, Onnes & Brunel, 1999). Het valt in de praktijk echter niet altijd mee om allereerst de ander te doorgronden en daar een passend cadeau bij te zoeken. Gelukkig kan het gemakkelijker, nieuw onderzoek van Paolacci, Stracter en de Hooge (2015) toont aan dat we de ander gelukkig maken met een cadeau dat bij jóu past.