Wanneer was de laatste keer dat je iemand zichzelf een ‘vleeseter’ hoorde noemen? Je hoort het eigenlijk nooit, terwijl de meerderheid nog altijd graag vlees eet. Andersom is het niet moeilijk om uit te zoeken wie er vegetarisch is. Diegene zal zichzelf aan tafel waarschijnlijk nog voor het voorgerecht bekendmaken als vegetariër. Welke psychologische achtergrond verklaart dat verschil in type, op basis van iemands identiteit?
1 ster * – Eenvoudig toe te passen, begrijpelijk zonder enige achtergrond
Gedragsspecialist Nir Eyal beschrijft dit fenomeen in zijn boek Indistractable. Hij legt daarin uit hoe iemands identiteit helpt om gedrag aan te passen en blijvend te veranderen. Door jezelf vegetariër te noemen wordt het makkelijker om geen vlees meer te eten, als je dat voorheen wel deed.
Sociale stok achter de deur
Stel je voor, je at eigenlijk altijd vlees, maar wil daarmee stoppen. Met een vegetarisch kookboek en een nieuw boodschappenlijstje kom je thuis waarschijnlijk een heel eind (of met de Eetwissel, als je niet te hard van stapel wilt lopen). Het is jouw nieuwe overtuiging, dus individueel ben je daarvoor goed gemotiveerd.
In een sociale setting wordt dat al een stuk lastiger. Aan tafel bij vrienden of in een restaurant is de omgeving niet vanzelfsprekend ingericht op jouw vegetarische voorkeur. Dat betekent dat je verleidingen om vlees te eten zal moeten afslaan. Misschien ben je sterk gemotiveerd. Dat neemt niet weg dat je ook de capaciteit (er moet een alternatief beschikbaar zijn) en de gelegenheid moet ervaren om vegetarisch te kiezen. Dat laatste betekent dat je het gevoel moet hebben dat je sociale omgeving het van je accepteert.
Als jij jezelf nog voor het voorgerecht alvast vegetariër noemt levert dat twee voordelen op. Het is de bevestiging naar jezelf dat je vegetarisch zal kiezen. En het creëert een sociale stok achter de deur, omdat je naar de anderen uitspreekt dat je dit zal doen. Als je vervolgens toch naar de carpaccio lonkt bestaat de kans dat anderen je daarop aanspreken, of er naar vragen. Daarop anticipeert jouw brein alvast, dus je voelt de druk om vegetarisch te kiezen.
Verander in wie je wilt zijn
De vegetariër die zich uitdrukkelijk vegetariër noemt is wat dat betreft een vegetariër die nog aan de nieuwe identiteit moet wennen. Of die het gevoel heeft dat zijn of haar sociale omgeving daar nog aan moet wennen.
Uiteraard kun je deze tactiek gebruiken om vegetarisch te gaan (en blijven) eten of om andere veranderingen makkelijker te maken. Bedenk je wie je wilt zijn, wat je wilt doen en waar je om bekend wilt staan. En maak het jezelf een beetje makkelijker door dat hardop uit te spreken. Doe dat naar jezelf en naar anderen, ter extra bevestiging en voor een sociale stok achter de deur.
Interessant artikel gelezen en wil je op de hoogte blijven van leuke psychologische inzichten? Meld je aan voor de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de nieuwe artikelen ontvangt.
Patrick is meer dan 10 jaar zelfstandig Consumentenpsycholoog. Hij combineert psychologie met marketing. Psychologische inzichten maken hem gelukkiger met zijn eigen (aankoop)keuzes en vormen de wetenschappelijke basis om bedrijven en instellingen te adviseren. Hij schrijft hier blogartikelen op de site, schrijft columns voor RTLZ en De Ondernemer en wordt regelmatig gevraagd voor kranten, tijdschriften, radio en televisie. Bovendien is hij zelfstandig SEO tekstschrijver.
