Ervaringen maken gelukkiger dan spullen: psychologisch ligt het iets complexer

9 januari 2023

Ervaringen maken gelukkiger dan spullen. Dat wijst eerder onderzoek heel duidelijk uit. Maar, het blijkt niet zo zwart-wit te zijn. Nieuw onderzoek door experts in consumentengedrag wijst uit dat aankopen niet óf spullen óf een ervaring zijn. In plaats daarvan kunnen aankopen waarde bieden als zowél spullen als ervaringen. Bij elkaar opgeteld als het even kan, voor nog meer ervaren geluk.

3 sterren *** – Wetenschappelijke inzichten vanuit de consumentenpsychologie, vertaald naar concrete voorbeelden.

Ervaringen laten je iets meemaken, dat je hopelijk niet snel vergeet. Ervaringen staan centraal in jouw identiteit, dus blijven je goed bij. Spullen creëren fysiek tastbaar bezit. Van beide kun je blij of zelfs gelukkig worden, al is het op verschillende manieren.

Nieuw onderzoek toont aan dat het geen keuze is tussen óf (vooral) een ervaring óf spullen. In plaats daarvan scoren aankopen in een bepaalde mate als ervaring, én als spullen. In psychologische termen: materiële aankopen en ervaringen zijn nauwelijks negatief gecorreleerd, ze dragen samen positief en bij elkaar opgeteld bij aan het geluksgevoel.

Over T-shirts en snorkel-trips

Fysieke aankopen kunnen een sterke of zwakke materiële intentie hebben. Een speciaal T-shirt is mooi om te bezitten, terwijl dat niet geld voor een pot met vitaminepillen. Ook ervaringen kunnen een sterke of zwakke materiële intentie hebben. Televisie kijken op een groot scherm is materieel sterker dan een snorkeltrip in een warm oord.

Materiële aankopen staan vaak in een slecht daglicht, maar kunnen wel degelijk leiden tot een gevoel iets te bereiken (als beloning) en uitgestraalde status. Bovendien zijn er allerlei gemengde aankopen te bedenken. Het gaat om spullen, die ervaringen mogelijk maken.

Eerder onderzoek ging uit van of-of. Als iets meer materiële waarde had ging dat ten koste van de ervaring en het geluksgevoel dat daaruit volgt. Het huidige onderzoek toont aan dat dit niet klopt.

Bij elkaar opgeteld

Dat het geluksgevoel van spullen en ervaringen nauwelijks negatief gecorreleerd zijn betekent dat ze elkaar niet in de weg zitten.

In plaats daarvan kunnen gemengde aankopen op twee manieren bijdragen aan het ervaren geluk. Een smart watch of een SUP is een fysieke aankoop, waarmee je nieuwe ervaringen mogelijk maakt. Die aankopen leveren dubbel geluk op, namelijk als spullen en vervolgens als ervaringen.

Het effect op het geluksgevoel van die ervaring is groter dan dat van de spullen. Toch is de opgetelde waarde voor het geluksgevoel in totaal groter dan wat één van beide kan bieden.

Het klopt dus dat ervaringen gelukkiger maken dan spullen. Maar de extra waarde van ervaringen gaat niet ten koste van dat wat spullen kunnen bieden. Zoek dus het liefst naar fysieke aankopen waar je blij van wordt, waarmee je vervolgens geweldige ervaringen aangaat.

Tip: uit het onderzoek kwamen deze spullen naar voren als beste keuze voor nieuwe ervaringen:

  • Boeken
  • Thuisbioscoop
  • Interieur
  • Huisdieren
  • Jacuzzi of sauna

Interessant artikel gelezen en wil je op de hoogte blijven van leuke psychologische inzichten? Meld je aan voor de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de nieuwe artikelen ontvangt.

Wetenschappelijke bronnen

Verder lezen: Weingarten, E. Et al. (2023). What makes people happy? Decoupling the experiential-material continuum. Journal of Consumer Psychology, 33, 97-106.

Carter, T., Rosenzweig, E., & Gilovich, T. (2012). Taking advantage of real and perceived differences between material and experiential purchases. In Z. Gürhan-Canli, C. Otnes, & R. Zhu (Eds.), NA – Advances in consumer research (Vol. 40, pp. 106–111). Association for Consumer Research.

Gilovich, T., Kumar, A., & Jampol, L. (2015). A wonderful life: Experiential consumption and the pursuit of happiness. Journal of Consumer Psychology, 25(1), 1320–1331. https://doi. org/10.1016/j.jcps.2014.08.004

Goodman, J. K., Malkoc, S. A., & Stephenson, B. (2016). Celebrate or commemorate? A material purchase advantage when honor- ing special life events. Journal of the Association for Consumer Research, 1(4), 497–508. https://doi.org/10.1086/688352

Guevarra, D. A., & Howell, R. T. (2015). To have in order to do: Exploring the effects of consuming experiential products on well-being. Journal of Consumer Psychology, 25, 28–41. https:// doi.org/10.1016/j.jcps.2014.06.006

Mandel, N., Petrova, P. K., & Cialdini, R. B. (2006). Images of success and the preference for luxury brands. Journal of Consumer Psychology, 16(1), 57–69. https://doi.org/10.1207/s15327663jcp1601_8

Van Boven, L., & Gilovich, T. (2003). To do or to have? That is the question. Journal of Personality and Social Psychology, 86, 1193– 1202. https://doi.org/10.1037/0022-3514.85.6.1193


Patrick is meer dan 10 jaar zelfstandig Consumentenpsycholoog. Hij combineert psychologie met marketing. Psychologische inzichten maken hem gelukkiger met zijn eigen (aankoop)keuzes en vormen de wetenschappelijke basis om bedrijven en instellingen te adviseren. Hij schrijft hier blogartikelen op de site, schrijft columns voor RTLZ en De Ondernemer en wordt regelmatig gevraagd voor kranten, tijdschriften, radio en televisie. Bovendien is hij zelfstandig SEO tekstschrijver.

You Might Also Like