M’n vriendin backpackt inmiddels een aantal maanden door Azië en lijkt daarvoor een uitstekende rugzak gevonden te hebben. Ik ga de laatste 4 weken met haar mee, dus dan moet er natuurlijk ook één komen. En waar koopt een consumentenpsycholoog die het liefst? Online, om op z’n gemak te vergelijken. Tenminste, dat was de bedoeling. We zijn inmiddels een retourzending verder, maar nu kan ik m’n keuze dan toch psychologisch goed verantwoorden. Over backpacks, psychologie en een verkeerde vergelijking.
2 sterren ** – Praktische informatie, gebaseerd op een achterliggende wetenschappelijke theorie
Ik vertelde mezelf (en sommige anderen) op voorhand dat ik een eenvoudige backpack zou kopen. Immers, ik trek 4 weken mee en wellicht over een tijdje nog eens een paar weken. Maar 3 – 6 maanden met een rugzak op pad, dat zie ik mezelf nog niet doen. Geen poespas dus, gewoon een degelijk model zonder teveel bijzonderheden. En zeker niet met teveel inhoud. M’n vriendin had voor 55 liter gekozen en kon daar prima mee uit.
Beslissen in plaats van voorspellen
Maar dan het moment van vergelijken en beslissen. Ik surfte naar rugzakcenter.nl en kwam daar via wat reviews en informatie uit bij de Vaude Astrum en de Nomad Batura. Mij beiden totaal onbekend, dus open voor elke vorm van beïnvloeding.
De Nomad Batura heeft een inhoud van 55 liter en kost €119. De Vaude heeft een inhoud van 70 liter en kost €179. Dat verschil in liters en prijs heeft me goed in de luren weten te leggen. Ik ben het slachtoffer geworden van ‘utility-seeking’. Dat laat zich in het Nederlands wat lastig vertalen. Het komt erop neer dat je vooraf zegt op zoek te zijn naar een eenvoudige backpack. Puntje bij paaltje denk je onbewust dat je voor €179 en 70 liter waarschijnlijk heel wat meer backpack krijgt dan voor €119 bij 55 liter. En meer is beter, dus ik bestelde de Vaude Astrum.
Hoe je dat zelf het best kunt voorkomen? Voorspel voordat je enig product hebt gezien waar dit aan moet voldoen. Schrijf die voorspelling op of deel deze met iemand anders.
Fout natuurlijk. M’n vriendin vroeg me al of die backpack niet erg groot was voor die 4 weken dat ik zou gaan en daar had ze volkomen gelijk in. Ik had me niet gedragen naar de voorspelling en uitgesproken voorkeur die ik eerder had gedaan, om gewoon een eenvoudige backpack te kopen. Het is een mooi voorbeeld van utility-seeking, in combinatie het met prominence-effect. Een van de redenen dat dit optreedt is dat we ons willen kunnen verantwoorden voor onze keuzes. Ik liet me leiden door de onbewuste behoefte om een degelijke backpack te kopen met voldoende volume en een prijs waarvan niemand in ieder geval zou kunnen zeggen dat het daaraan heeft gelegen.
Retourzending en een nieuwe backpack
Gelukkig kwam ik op tijd tot dit inzicht en heb ik na een retourzending inmiddels de juiste backpack thuis liggen. Een eenvoudig model met een inhoud van 55 liter, maar liefst €60 goedkoper dan mijn eerste aankoop.
Hoe je dat zelf het best kunt voorkomen? Voorspel voordat je enig product hebt gezien waar dit aan moet voldoen. Schrijf die voorspelling op of deel deze met iemand anders. Schrijf bijvoorbeeld op dat je een backpack zoekt die 55 liter inhoud heeft en vooral niet teveel poespas kent. Schrijf er bijvoorbeeld bij dat het model niet te duur moet zijn en niet teveel extra vakjes of ‘handigheidjes’ zoals compressieriemen moet hebben. Zodra je eenmaal gaat winkelen en vergelijken is het de kunst om je aan die voorspelling te houden. Eenmaal opgeschreven of met iemand anders gedeeld is dat net wat makkelijker dan wanneer je er alleen voorstaat.
Artikel met plezier gelezen? Help me het bereik te vergroten met een like op Facebook en. Zelf geen artikel meer missen? Abonneer je dan op de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de artikelen van die week van me ontvangt.
Wetenschappelijke bronnen
Hsee, C.K. (1999). Value seeking and prediction-decision inconsistency: Why don’t people take what they predict they’ll like the most?
No Comments