Archives

Benieuwd hoe webshops en fysieke winkels je beïnvloeden tijdens Black Friday?
De trukendoos gaat helemaal open. Maar, welke trucs zitten daarin? Ik zet ze alle 55 voor je op een rij.

55 psychologische trucs tijdens Black Friday (en 22 tips om er niet in te trappen)

Trucs door webwinkels en webshops

1. “Nog 10 minuten/ nog 2 items op voorraad”
   • Uitleg: Creëren van schaarste om snel een aankoop te forceren.
   • Voorbeeld: “Slechts 2 items op voorraad! Wees er snel bij.”
2. Verliesaversie – “Binnenkort niet meer beschikbaar”
   • Uitleg: Angst om een goede deal mis te lopen.
   • Voorbeeld: “Dit product verdwijnt binnenkort uit ons assortiment.”
3. “Zojuist gekocht door/ op dit moment door 50 mensen bekeken”
   • Uitleg: Sociale druk om een aankoop te doen door populariteit te benadrukken.
   • Voorbeeld: “35 mensen bekijken dit product nu.”
4. Geen ‘terug’-knop/ verdwenen hoofdmenu op betaalpagina
   • Uitleg: Beperkt navigatiemogelijkheden om afleiding te minimaliseren.
   • Voorbeeld: Een checkout-pagina zonder links of menu-opties.
5. Nepreviews/ “Favoriet van onze klanten”
   • Uitleg: Valse beoordelingen of ongefundeerde aanbevelingen.
   • Voorbeeld: “Onze klanten waarderen dit product met 5 sterren!”
6. Gratis verzending vanaf €30
   • Uitleg: Aanzetten tot meer kopen om verzendkosten te vermijden.
   • Voorbeeld: “Nog €5,50 tot gratis verzending!”
7. Korting op opgehoogde prijs/ alleen vandaag geldig
   • Uitleg: Valse korting door prijzen kunstmatig te verhogen.
   • Voorbeeld: “Vandaag van €99,99 voor slechts €49,99.”
8. “9,99 in plaats van 10 euro”
   • Uitleg: Psychologisch goedkoper laten lijken.
   • Voorbeeld: Een trui geprijsd op €9,99 in plaats van €10.
9. Verzekering bij aankoop
   • Uitleg: Extra kosten toevoegen onder het mom van veiligheid.
   • Voorbeeld: “Bescherm je aankoop voor slechts €3,99 extra.”
10. Herinnering bij verlaten winkelwagen
    • Uitleg: Druk zetten om een achtergelaten aankoop af te ronden.
    • Voorbeeld: “Je winkelwagen wacht op je, vergeet deze kans niet!”
11. “Bestseller/ topkeuze”
    • Uitleg: Aankoop aantrekkelijker maken door sociale bewijskracht.
    • Voorbeeld: “Onze bestseller van de maand!”
12. Exclusiviteit – “Alleen voor jou”
    • Uitleg: Producten uniek maken om klantbetrokkenheid te verhogen.
    • Voorbeeld: “Exclusief beschikbaar voor onze nieuwsbriefabonnees.”
13. Gratis retourneren
    • Uitleg: Gratis retourneren promoten om klanten sneller een aankoop te laten doen, terwijl retourprocessen vaak omslachtig of tijdrovend zijn.
    • Voorbeeld: “Geen zorgen, gratis retourneren!” terwijl verborgen voorwaarden gelden, zoals beperkte retourtermijnen.
14. Achteraf betalen
    • Uitleg: Klanten verleiden door de drempel voor een aankoop te verlagen, wat kan leiden tot overbesteding.
    • Voorbeeld: “Betaal later met Klarna!” zonder duidelijk te maken dat extra kosten kunnen gelden bij te laat betalen.
15. Ritssluiting in kartonverpakking
    • Uitleg: Duurzaam verpakkingsmateriaal suggereren, terwijl het gebruik van een ritssluiting in karton recyclen moeilijker maakt.
    • Voorbeeld: “Duurzaam verpakt in recyclebaar karton,” maar met een plastic ritssluiting die dit bemoeilijkt.
16. Gamification – kortingsspellen (draai een rad)
    • Uitleg: Klanten met een spelelement verleiden om te blijven.
    • Voorbeeld: “Draai aan het rad en ontvang korting!”
17. Progressiebalk – “Nog €10 tot het volgende cadeau”
    • Uitleg: Stimuleren om meer te kopen door beloningen zichtbaar te maken.
    • Voorbeeld: “Nog één aankoop verwijderd van gratis verzending!”
18. Afleiding – duurder alternatief om goedkoper te laten lijken
    • Uitleg: Duurdere opties tonen om andere prijzen redelijk te laten lijken.
    • Voorbeeld: Een product van €99 naast een luxemodel van €199.
19. Overload aan keuzes – focus op ‘aanbevolen’ optie
    • Uitleg: Klanten overweldigen met keuzes om hen naar een specifieke optie te sturen.
    • Voorbeeld: Drie abonnementsopties tonen, waarbij de middelste is gemarkeerd als “Meest gekozen”.
20. Default-optie benadrukken
    • Uitleg: Automatisch de gewenste (vaak duurdere) optie selecteren voor de klant.
    • Voorbeeld: Een vinkje bij “Premium verzending” dat de klant handmatig moet uitvinken.
21. Rood (urgentie) en groen/blauw (vertrouwen)
    • Uitleg: Kleurenstrategieën inzetten om emoties en beslissingen te beïnvloeden.
    • Voorbeeld: Rode tekst voor “Nu kopen!” en een groene checkmark bij “Veilige betaling”.
22. Personalisatie (anderen kochten ook), retargeting, dynamic pricing
    • Uitleg: Klantdata gebruiken om specifieke producten te promoten en prijzen aan te passen.
    • Voorbeeld: “Klanten die dit product kochten, kochten ook…” of een hoger prijsaanbod na meerdere bezoeken.
23. Storytelling – oorsprong, duurzaamheid of ambachtelijkheid
    • Uitleg: Verhalen creëren om de emotionele waarde van een product te verhogen.
    • Voorbeeld: “Deze trui is met de hand gebreid door ambachtslieden in Nepal.”

Beïnvloeding in fysieke winkels

1. Doolhofontwerp (IKEA/ Xenos)
   • Uitleg: Klanten dwingen om door de hele winkel te lopen.
   • Voorbeeld: IKEA’s looproute zonder directe uitgangen.
2. Vaak gekochte producten achterin (melk in supermarkt)
   • Uitleg: Klanten verleiden andere producten te kopen tijdens het lopen.
   • Voorbeeld: Melk en brood achter in de winkel plaatsen.
3. Dead zones: winkelruimte zonder uitgang
   • Uitleg: Ruimtes waar klanten langer blijven hangen.
   • Voorbeeld: Een afsluitende hoek met aanbiedingen.
4. “Aankoopgeuren” – vers brood, koffie, etc.
   • Uitleg: Aroma’s gebruiken om aankopen te stimuleren.
   • Voorbeeld: De geur van versgebakken brood bij binnenkomst.
5. Langzamere muziek om langer te blijven winkelen
   • Uitleg: Muziektempo beïnvloedt het gedrag van klanten.
   • Voorbeeld: Rustige jazzmuziek in luxewinkels.
6. Producten met meer marge in de ‘spotlight’
   • Uitleg: Dure producten op prominente plekken zetten.
   • Voorbeeld: Populaire gadgets direct bij de ingang.
7. Bundelkortingen
   • Uitleg: Klanten verleiden om meer te kopen door meerdere producten voordeliger aan te bieden.
   • Voorbeeld: “Koop 2, krijg 1 gratis” of “3 voor €10”.
8. Rood (urgentie) + geel (goedkoop)
   • Uitleg: Kleurenstrategieën gebruiken om aanbiedingen opvallend en aantrekkelijk te maken.
   • Voorbeeld: Rode en gele prijsetiketten bij schappen met kortingsproducten.
9. Producten op ooghoogte/ armhoogte (+ kinderooghoogte)
   • Uitleg: Strategische plaatsing van producten om specifieke doelgroepen aan te spreken.
   • Voorbeeld: Snacks en snoepjes op kinderooghoogte bij de kassa of premiumproducten op ooghoogte in de schappen.
10. Impulsaankopen bij het afrekenen
    • Uitleg: Kleine, goedkope producten in wachtrijen plaatsen.
    • Voorbeeld: Kauwgom en snacks bij de kassa.
11. Proeverijen/ gratis samples – wederkerigheid
    • Uitleg: Gratis iets aanbieden om klanten te laten kopen.
    • Voorbeeld: Gratis kaasblokjes in een supermarkt.
12. Drukte in de winkel (simuleren)
    • Uitleg: Het creëren of simuleren van drukte om een gevoel van populariteit en urgentie op te wekken.
    • Voorbeeld: Smalle gangpaden of displays die loopruimte beperken, waardoor de winkel drukker lijkt.
13. Snelheid van lopen beïnvloeden (strepen op de vloer)
    • Uitleg: Gebruik van visuele signalen zoals vloermarkeringen om de snelheid van klanten te sturen.
    • Voorbeeld: Strepen op de vloer in de buurt van aanbiedingen om klanten af te remmen en langer bij producten te laten stilstaan.
14. Klantenkaarten/ betaalde lidmaatschappen
    • Uitleg: Binding creëren en meer uitgaven stimuleren.
    • Voorbeeld: Een klantenkaart die extra korting belooft.
15. Slankmakende spiegels in paskamers – geen spiegel in paskamer
    • Uitleg: Klanten een beter of minder kritisch beeld van zichzelf geven om aankopen te stimuleren.
    • Voorbeeld: Licht gebogen spiegels die klanten langer of slanker doen lijken, of paskamers zonder spiegels zodat klanten naar een gemeenschappelijke spiegel moeten lopen, waar ze worden aangespoord door verkoopmedewerkers.
16. Verkooptechnieken – spiegelen, is het voor een speciale gelegenheid? ‘Hoe staat het?’
    • Uitleg: Verkopers gebruiken psychologische technieken zoals spiegelen of emotionele betrokkenheid om de klant positief te beïnvloeden.
    • Voorbeeld: Een verkoper die zegt: “Dit staat je geweldig, is het voor een speciale gelegenheid?” om de aankoopbeslissing te versterken.
17. Power-aisles – nieuwe/populaire producten
    • Uitleg: Speciaal ingerichte gangpaden met focusproducten.
    • Voorbeeld: Promotiegangpad met seizoensgebonden artikelen.
18. Punten sparen – loyaliteitssystemen
    • Uitleg: Klanten verleiden vaker te kopen door spaarprogramma’s.
    • Voorbeeld: “Spaar voor gratis cadeaus!”

Tactieken tijdens Black Friday

1. Schaarste – “Op = op”
   • Uitleg: Klanten aanzetten tot snelle beslissingen.
   • Voorbeeld: “Nog slechts 5 stuks beschikbaar!”
2. FOMO – Fear of Missing Out
   • Uitleg: Angst creëren dat je de beste deals mist.
   • Voorbeeld: “Black Friday-deals eindigen over 2 uur!”
3. Aftellen + beloning = dopamine
   • Uitleg: Tijdelijke aanbiedingen met een countdown.
   • Voorbeeld: “Nog 30 minuten om 50% korting te claimen.”
4. Rood-geel + knipperend
   • Uitleg: Kleuren en animaties voor urgentie.
   • Voorbeeld: Een knipperend “NU KOPEN”-button.
5. Sunk cost – vasthouden
   • Uitleg: Focus op hoeveel je al “bespaard” hebt.
   • Voorbeeld: “Je hebt al €200 bespaard. Rond je bestelling af!”
6. Voorpret – verheugen
   • Uitleg: Het opbouwen van anticipatie door advertenties en teasers voor de grote dag.
   • Voorbeeld: “Nog 5 dagen tot de grootste aanbiedingen van het jaar!”
7. Verliesaversie
   • Uitleg: Angst creëren dat je een unieke kans mist als je niet snel handelt.
   • Voorbeeld: “Laat deze deal niet aan je voorbijgaan!”
8. Drukte
   • Uitleg: Simuleren of benadrukken van massale belangstelling om urgentie te vergroten.
   • Voorbeeld: “Honderden klanten bekijken dit product nu!” of chaotische winkelomgevingen.
9. Vasthouden
   • Uitleg: Klanten extra tijd laten besteden om aanbiedingen te doorzoeken, zodat ze uiteindelijk meer kopen.
   • Voorbeeld: Veel pagina’s met exclusieve deals die stuk voor stuk moeten worden bekeken.
10. Oude prijs met dikke streep
    • Uitleg: Kortingen extra benadrukken door een doorgestreepte oorspronkelijke prijs.
    • Voorbeeld: “Was €299, nu slechts €149!”
11. Maximaal 10 stuks
    • Uitleg: Limiteren van de hoeveelheid die klanten kunnen kopen om exclusiviteit te suggereren.
    • Voorbeeld: “Maximaal 2 per klant, op=op!”
12. Geen spiegels
    • Uitleg: Het ontbreken van spiegels om kritische evaluatie te vermijden en impulsaankopen te stimuleren.
    • Voorbeeld: Winkelopstellingen zonder paskamers of met alleen algemene spiegels.
13. Cadeautjes
    • Uitleg: Kleine geschenken geven om klanten een gevoel van wederkerigheid te geven.
    • Voorbeeld: “Gratis shopper bij bestellingen boven de €50.”
14. Black Friday-bevestiging (zelfs zonder korting)
    • Uitleg: Artikelen labelen als onderdeel van Black Friday-acties, ook als er geen echte korting is.
    • Voorbeeld: “Black Friday-deal!” terwijl het artikel dezelfde prijs heeft als normaal.

Wat kun je doen? Alle 22 tips om er niet in te trappen

1. Wees bewust van beïnvloedingstechnieken
   Door deze dark patterns te herkennen, kun je beter weerstand bieden aan hun effecten.
2. Neem de tijd
   Laat je niet haasten door schaarste of tijdsdruk. Neem een pauze en overweeg je aankoop opnieuw.
3. Stel jezelf vragen
   Heb ik dit echt nodig?
   Is dit de beste deal, of word ik verleid?

Tips bij aanbiedingen in webshops

1. Vergelijk prijzen extern
   Controleer of de aangeboden korting echt is door prijzen te vergelijken via prijsvergelijkingswebsites.
2. Lees echte reviews
   Kijk verder dan de webshop zelf. Controleer reviews op onafhankelijke platforms.
3. Laat je niet overweldigen door opties
   Focus op wat je nodig hebt en wees kritisch over “aanbevolen” keuzes of standaardopties.
4. Wees alert bij aftellen en schaarsteclaims
   Deze zijn vaak nep of overdrijven de urgentie. Probeer dezelfde deal na een paar dagen opnieuw te bekijken.
5. Let op verborgen kosten
   Bekijk of er extra kosten zoals verzekeringen of verzendkosten worden toegevoegd bij het afrekenen.
6. Gebruik een anonieme modus
   Dit kan voorkomen dat je dynamic pricing (prijsaanpassingen op basis van je gedrag) tegenkomt.
7. Koop bewust bij acties zoals Black Friday
   Maak vooraf een lijst van wat je nodig hebt, en koop niet meer dan dat.
8. Controleer retourvoorwaarden
   Gratis retourneren klinkt aantrekkelijk, maar controleer of het proces niet onnodig ingewikkeld is.

Tips in fysieke winkels en winkelstraten

1. Wees bewust van de omgeving
   Producten op ooghoogte of impulsaankopen bij de kassa zijn bewust geplaatst. Neem de tijd om het volledige aanbod te bekijken.
2. Wees kritisch over aanbiedingen
   Bundelkortingen zijn niet altijd voordelig. Controleer of je echt meer nodig hebt.
3. Houd een budget aan
   Stel vooraf een limiet en blijf daarbinnen, hoe aantrekkelijk de aanbiedingen ook zijn.
4. Laat je niet afleiden door geur en muziek
   Geuren en langzame muziek zijn ontworpen om je langer in de winkel te houden. Ga gericht te werk.
5. Laat je niet onder druk zetten door verkopers
   Blijf vriendelijk, maar wees duidelijk: “Ik wil nog even nadenken.”
6. Controleer spiegels in paskamers
   Realiseer je dat spiegels je beeld kunnen vertekenen. Overweeg thuis te passen als je twijfelt.

Tips tijdens Black Friday

1. Maak een boodschappenlijstje
   Online en offline voorkomt dit dat je impulsieve aankopen doet.
2. Gebruik een ‘wachtlijst’
   Voeg producten toe aan je favorieten of winkelwagen en slaap er een nacht over voordat je besluit te kopen.
3. Zet notificaties uit
   Laat je niet verleiden door herinneringen van een winkel over verlaten winkelwagens of nieuwe kortingen.
4. Houd een uitgavenlogboek bij
   Dit helpt je zicht te houden op je aankopen en voorkomt overbesteding.
5. Vraag je af waarom je koopt
   Koop je iets omdat je het nodig hebt, of omdat je wordt verleid?