Stel dat je nu stopt met lezen, maar dit artikel wel deelt via social media of doorstuurt. Dan doet dat iets met je brein. Je overtuigt jezelf namelijk onbewust dat je veel van dit onderwerp weet, zelfs als je het artikel verder niet leest. Dat blijkt uit recent wetenschappelijk onderzoek door specialisten in consumentengedrag. Zij ontdekten dat het delen zonder te lezen bijdraagt aan je ‘subjectieve gevoel van kennis’.
3 sterren *** – Wetenschappelijke inzichten vanuit de consumentenpsychologie, vertaald naar concrete voorbeelden.
Want dat blijken we te hebben, een ‘subjectief gevoel van kennis’. Dat is het gevoel dat je veel van iets weet, zonder dat je er werkelijk veel van weet.
Dat komt door het sociale karakter van publiek gedrag, en jouw (sociale) identiteit die daaruit volgt. Jouw brein voegt je zelfbeeld naar het beeld dat je uitstraalt naar anderen om je heen. Dus deel je dit artikel? Dan bedenkt jouw brein dat je bij anderen overkomt als psychologisch goed-geïnformeerd, dus integreert je brein dat ook in je zelfbeeld. Zelfs als je het artikel zelf eigenlijk helemaal niet las.
Sociale interactie
Dat wat je anderen toont bepaalt hoe zij jou zien. Dat geldt voor wat je vertelt, voor wat je laat zien én voor wat je met ze deelt. Dus glimlach je veel en vertel je grappige verhalen? Dan zien anderen je als extravert. Deel je in plaats daarvan artikelen zoals deze? Dan komt dat serieuzer over.
Al decennialang blijkt uit onderzoek dat wat je anderen toont óók invloed heeft op hoe jij jezelf ziet. Je internaliseert je publieke gedrag, waarmee het invloed krijgt op jouw zelfbeeld. Studenten die werd gevraagd om zich sociaal sterk te presenteren tijdens sollicitaties vonden het daarna daadwerkelijk makkelijker om voorbeelden van eerder gedrag te bedenken, waarin ze ook sociaal sterk waren.
Dit effect van internaliseren is sterker bij publiek vertoond gedrag dan bij privé-gedrag. Dus deel je dit artikel met anderen, zonder het te lezen? Dat publiek gedrag heeft relatief veel invloed op hoe jouw brein je zelfbeeld samenstelt.
Artikelen delen (zonder ze te lezen)
Onderzoek toont aan dat mensen vooral informatie en artikelen delen om hun eigen kennis te tonen of om te bouwen aan hun reputatie als experts binnen een domein.
Dankzij social media, e-mail en andere digitale communicatie kun je artikelen heel eenvoudig delen, zelfs als je alleen de titel van het artikel las. Je deelt een stuk informatie, zonder dat je de inhoud zelf hoeft te kennen.
Dat heeft invloed op hoe anderen je zien (expert-level, yes!). Maar het heeft ook invloed op je zelfbeeld. Door veel artikelen te lezen zonder ze werkelijk te lezen houd je dus eigenlijk je eigen brein voor de gek. Je gaat er onterecht vanuit dat je veel weet van een onderwerp. Wat misschien niet helpt om betere beslissingen te nemen en je te verdiepen in werkelijke interesses. Dus, wie houd je eigenlijk voor de gek als je een artikel deelt zonder dat je het eerst zelf leest?
Tip: deze kun je inmiddels rustig delen, je hebt ‘m helemaal gelezen 😉
Interessant artikel gelezen en wil je op de hoogte blijven van leuke psychologische inzichten? Meld je aan voor de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de nieuwe artikelen ontvangt.
Wetenschappelijke bronnen
Verder lezen: Ward, A.F., Zheng, J.F. & Broniarczyk, S.M. (2023). I share, therefore I know? Sharing online content – even without reading it – inflates subjective knowledge. Journal of Consumer Psychology, 33, 469-488.
Gonzales, A. L., & Hancock, J. T. (2008). Identity shift in computer-mediated environments. Media Psychology, 11(2), 167–185.
Schlenker, B. R., Dlugolecki, D. W., & Doherty, K. (1994). The im- pact of self-presentations on self-appraisals and behavior: The power of public commitment. Personality and Social Psychology Bulletin, 20(1), 20–33.
Schlenker, B. R., & Pontari, B. A. (2000). The strategic control of information: Impression management and self-presentation in daily life. In A. Tesser, R. B. Felson, & J. M. Suls (Eds.), Psychological perspectives on self and identity (pp. 199–232). American Psychological Association.
Shrauger, J. S., & Schoeneman, T. J. (1979). Symbolic interaction- ist view of self-concept: Through the looking glass darkly. Psychological Bulletin, 86(3), 549–573.
Tice, D. M. (1994). Pathways to internalization: When does overt behavior change the self-concept. In T. M. Brinthaupt, & R. P. Lipka (Eds), Changing the Self: Philosophies, Techniques, and Experience (pp. 229–250). State University of New York Press.
Wasko, M. M., & Faraj, S. (2005). Why should I share? Examining social capital and knowledge contribution in electronic networks of practice. MIS Quarterly, 29, 35–57.
Wojnicki, A. C., & Godes, D. (2017). Signaling success: word of mouth as self-enhancement. Customer Needs and Solutions, 4(4), 68–82.
Patrick is meer dan 10 jaar zelfstandig Consumentenpsycholoog. Hij combineert psychologie met marketing. Psychologische inzichten maken hem gelukkiger met zijn eigen (aankoop)keuzes en vormen de wetenschappelijke basis om bedrijven en instellingen te adviseren. Hij schrijft hier blogartikelen op de site, schrijft columns voor RTLZ en De Ondernemer en wordt regelmatig gevraagd voor kranten, tijdschriften, radio en televisie. Bovendien is hij zelfstandig SEO tekstschrijver.
