Een mooie Ford Fiësta gekocht? Grote kans dat je niet de enige lijkt te zijn geweest: je komt de auto ineens op haast iedere hoek van de straat tegen. Onlangs in het ziekenhuis gelegen voor een vervelende aandoening? Je zal merken dat er ineens ontzettend veel ziekenhuisprogramma’s op televisie zijn en er zelfs in reclames ziekenhuizen worden getoond. Hoe dat komt? Je brein beïnvloedt je met de frequency illusion.
1 ster * – Eenvoudig toe te passen, begrijpelijk zonder enige achtergrond
Uiteraard heeft niet ineens iedereen een Fiësta gekocht en zijn er nog net zoveel ziekenhuisseries op televisie als voordat je er zelf in kwam te liggen. Het grote verschil is echter dat je je daar nu bewust van wordt. Het heeft te maken met ons onbewuste en bewuste brein. Het onbewustzijn registreert alles. Dat ziet, hoort, ruikt en voelt alles om ons heen. Het onbewustzijn geeft echter alleen de informatie door aan ons bewustzijn die van belang is voor ons dagelijks leven. Nadat je een Fiësta hebt gekocht worden de andere Fiësta’s ineens wel doorgegeven aan je bewustzijn, terwijl je onbewustzijn die voorheen gewoon links liet liggen.
Hun onbewustzijn liet de haai niet door, terwijl het onbewustzijn van de filmkijkers dit netjes doorgaf aan het bewustzijn.
Overal haaien
In een van de onderzoeken naar de frequency illusion (ook bekend als het Baader-Meinhof phenomenon) kreeg de helft van de proefpersonen een film over haaien te zien. Vervolgens werd ze gevraagd hoe vaak ze in de dagen daarop haaien of het woord ‘haai’ tegenkwamen. Dat was significant meer dan de groep die de film niet zag, maar tevens werd gevraagd hoevaak ze met haaien te maken kregen. Hun onbewustzijn liet de haai niet door, terwijl het onbewustzijn van de filmkijkers dit netjes doorgaf aan het bewustzijn.
De illusie voor het brein heeft sterke verwantschap met de availability-bias. Hoeveel meer doden vallen er jaarlijks bijvoorbeeld in het verkeer ten opzichte van door ongevallen in huis? Eerst even schatten, dan pas verder lezen.
Houd er dus rekening mee dat de keuzes die jij maakt en ervaringen die je meemaakt van invloed zijn op wat je vervolgens om je heen zal zien.
Die availability bias zorgt ervoor dat we het idee hebben dat daar waar we meer over horen ook daadwerkelijk vaker gebeurt. We oordelen op basis van beperkte informatie, we horen immers alleen over de uitzonderingen en over lang niet alles wat er daaromheen gebeurt.
Houd er dus rekening mee dat de keuzes die jij maakt en ervaringen die je meemaakt van invloed zijn op wat je vervolgens om je heen zal zien. Wees je bewust van het feit dat je onbewustzijn selectief informatie doorgeeft. Je merkt dat aan alle Fiësta’s die je ziet of aan het aantal keren dat je op televisie een ziekenhuis voorbij ziet komen. Laat je niet voor de gek houden en bedenk je dat er nog zoveel meer is dat je onbewustzijn niet doorgeeft.
Artikel met plezier gelezen? Like me op Facebook en lees wekelijks slimme psychologische tips die je direct kunt inzetten. Geen artikel meer missen? Abonneer je dan ook op de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de artikelen van die week ontvangt.
Wetenschappelijke bronnen
Zwicky, Arnold (2005-08-07). “Just Between Dr. Language and I”. Language Log.
No Comments