De service kan weleens tegenvallen: in een restaurant, bij de autodealer of elders. Of dat de gehele ervaring verpest? Dat hangt af van je sociale klasse, zo blijkt uit onderzoek door experts in consumentengedrag. De hoge of lage sociale klasse waartoe je behoort is van invloed op de manier waarop je nadenkt en situaties beoordeelt.
3 sterren *** – Wetenschappelijke inzichten vanuit de consumentenpsychologie, vertaald naar concrete voorbeelden.
Onze lifestyle, voorkeuren en keuzes bepalen tot welke sociale klasse we behoren. Ze bepalen onze zelfperceptie ten opzichte van andere, voor de sociale klasse waar we onderdeel van uit denken te maken. Meer nog dan objectieve gegevens, zoals de hoogte van het inkomen, het opleidingsniveau en prestige op basis van een carrière. Die ervaren sociale klasse waartoe we behoren is van grote invloed op de wijze waarop we nadenken en beoordelen, waardoor een avondje uit met een onvriendelijke ober heel anders kan uitpakken.
Uit eerder onderzoek blijkt dat consumenten uit de lage sociale klasse economische ongelijkheid toewijzen aan omgevingsfactoren zoals de economische structuren van de maatschappij en politieke invloeden.
Holistisch vs. analytisch
Grofweg bestaan er twee denkstijlen, als het gaat om de beoordeling van situaties:
- Holistisch
Gaat uit van een verbonden wereld, waarin objecten en hun context gelden als één. - Analytisch
Gaat uit van individuele objecten binnen de context, die los van elkaar staan.
De relatieve overvloed aan resources en kansen voor de hoge sociale klasse stimuleert onafhankelijkheid en moedigt aan om anderen en de omgeving te beïnvloeden. Andersom leidt de relatieve schaarste aan resources en kansen voor de lage sociale klasse tot afhankelijkheid en moedigt die aan om aan te passen aan anderen en de omgeving.
Uit eerder onderzoek blijkt dat consumenten uit de lage sociale klasse economische ongelijkheid toewijzen aan omgevingsfactoren zoals de economische structuren van de maatschappij en politieke invloeden. Zij uit de hoge sociale klasse schrijven dit toe aan hard werken en bijvoorbeeld vaardigheden om goed met geld om te gaan. Bovendien zijn zij uit de lage sociale klasse beter in het inschatten van emoties bij anderen dan zij uit de hoge sociale klasse, wat lijkt te komen door hun sterke focus op eigenschappen van de externe sociale omgeving.
De onvriendelijke ober
Terug naar de onvriendelijke ober. En z’n invloed op het avondje uit, afhankelijk van de denkstijl die je hanteert. Vanuit een lage sociale klasse ben je geneigd de holistische denkstijl te hanteren. Een ober die aangeeft je zo te helpen en dat vervolgens vergeet leidt tot een carry-over effect naar de rest van de avond. Je beoordeelt de ober onbewust als deel van het geheel, waardoor de gehele ervaring minder positief uitpakt.
Bedenk je goed tot welke sociale klasse je vindt dat je behoort, met de mogelijke invloed daarvan op je beoordeling van situaties.
Vanuit een hoge sociale klasse heb je daar geen last van. De analytische denkstijl scheidt de vriendelijkheid of behulpzaamheid van de ober van de gerechten, de sfeer in het restaurant en de gezelligheid met goede vrienden om je heen. Een ober die tegenvalt is een domper, maar staat los van de rest van het avondje uit.
Bedenk je goed tot welke sociale klasse je vindt dat je behoort, met de mogelijke invloed daarvan op je beoordeling van situaties. En voorkom dat op die manier een weekendje weg in het water valt, als de gereserveerde hotelkamer niet beschikbaar blijkt of de ober je de rekening alvast brengt terwijl jullie daar misschien nog niet helemaal aan toe waren.
Artikel met plezier gelezen? Help me het bereik te vergroten met een like op Facebook en. Zelf geen artikel meer missen? Abonneer je dan op de nieuwsbrief, zodat je iedere vrijdag de artikelen van die week van me ontvangt.
Wetenschappelijke bronnen
Adler, N. E., Epel, E. S., Castellazzo, G., & Ickovics, J. R. (2000). Relationship of subjective and objective social status with psychological and physiological functioning: Preliminary data in healthy, White women. Health Psychology, 19, 586–592. https://doi.org/10. 1037/0278-6133.19.6.586.
Adler, N. E., & Snibbe, A. C. (2003). The role of psychoso- cial processes in explaining the gradient between socioeconomic status and health. Current Directions in Psychological Science, 12, 119–123. https://doi.org/10. 1111/1467-8721.01245.
Lee, J. (2018). Can a Rude Waiter Make Your Food Less Tasty? Social Class Differences in Thinking Style and Carryover in Consumer Judgments. Journal of Consumer Psychology, 28, 450-465.
Kraus, M. W., Piff, P. K., & Keltner, D. (2009). Social class, sense of control, and social explanation. Journal of Personality and Social Psychology, 97, 992–1004. https://doi.org/10.1037/a0016357.
Kraus, M. W., Co^te, S., & Keltner, D. (2010). Social class, contextualism, and empathic accuracy. Psychological Science, 21, 1716–1723. https://doi.org/10.1177/ 0956797610387613.
Nisbett, R. E., Peng, K., Choi, I., & Norenzayan, A. (2001). Culture and systems of thought: Holistic versus analytic cognition. Psychological Review, 108, 291–310. https://doi.org/10.1037/0033-295X.108.2.291.
No Comments