Meer keuze = meer vrijheid. En meer vrijheid? Meer blijheid. Toch? Dat het psychologisch niet zo werkt wist je misschien al. Specialisten in consumentengedrag hebben het nog eens overzichtelijk op een rij gezet. Met de voor- en nadelen van (meer) keuzevrijheid. Een keuze creëert namelijk het gevoel van autonomie, en dat maakt blij. Maar, het leidt ook tot een gevoel van verantwoordelijkheid of creëert zelfs keuzestress. Hoe zit dat psychologisch precies?
Lees verder…
Steeds meer mensen ervaren financiële stress. De inflatie is torenhoog en het einde lijkt nog niet in zicht. Zowel de energierekening, boodschappen als andere uitgaven lijken alleen maar te kunnen stijgen. Hoe voorkom je dan financiële stress? Of hoe ga je daar beter mee om? Psychologisch gaat het in eerste instantie vooral om één ding: een gevoel van controle terugkrijgen. Dus schrijf je uitgaven op in een kasboek, ook als je daarmee niet direct iets bespaart.
Lees verder…
Hevig schrikken tijdens een horrorfilm, ontzettend afzien tijdens Mud Masters en opzien tegen de engste achtbanen in de Efteling: het zijn negatieve emoties die mensen toch graag ervaren. Experts in consumentengedrag Yang en Zhang zochten uit waar dat vandaan komt. Ze ontdekten dat die voorkeur vooral leeft bij mensen die het goed hebben. Zodra mensen schaarste aan bijvoorbeeld middelen of tijd ervaren verdwijnt die voorkeur als sneeuw voor de zon.
Lees verder…
Welke excursies wil je allemaal boeken en wat is je favoriete yoghurtsmaak voor morgenavond? Zowel op vakantie als in de supermarkt hebben we ontzettend veel keuze. Fijn als je af en toe graag wat nieuws probeert natuurlijk. En gevaarlijk verleidelijk als je een romantische crush hebt. Op iemand die je goed kent of op een BN’er. Want in de beide gevallen neig je onbewust naar meer variatie in jouw keuzes. Ook als je normaal gesproken helemaal niet zo van het experimenteren bent.
Lees verder…
‘Kras & maak kans!’ bij Etos, win een jaar lang Niveau verzorgingsproducten bij Kruidvat en ‘Win een weekend naar Napels’ met Ristorante pizza’s van Dr. Oetker: de loterijen en winkansen vliegen je om de oren als je tijdens het winkelen een beetje oplet. Leuke extraatjes waar je kans op maakt, maar wist je dat het ook invloed heeft op de aankopen die je doet? En vooral op de bedragen die je uitgeeft bij Etos, aan Nivea en aan Dr. Oetker Ristorante-pizza’s? Experts in consumentengedrag ontdekten de psychologische invloed van promotionele loterijen op de gemiddelde productverpakking die consumenten kopen.
Lees verder…
De ergernis groeit: moeten we mobieltjes niet standaard gaan verbieden tijdens concerten? Er zijn optredens bij waarbij bezoekers onafgebroken foto’s en filmpjes maken. Om te delen via Instagram, zelf misschien nog eens terug te kijken of soms om nooit meer aandacht aan te besteden. Maar mobieltjes verbieden tijdens een concert? Dan wordt psychologisch helaas heel pijnlijk.
Lees verder…
“Houd de grond van de varen te allen tijde vochtig, zonder dat er een laagje water in komt te staan. Verder is het verstandig om de varens te sproeien, zodat ongedierte en stof er niet op blijven zitten.” Een volkomen praktisch advies door een medewerker in het tuincentrum, maar aangevuld door iets bijzonders “En een beetje liefde natuurlijk, want dan zal de plant het een stuk beter doen.” Liefde, voor een plant? Waarom vertellen we onszelf dat we planten laten groeien met ‘een beetje liefde’?
Controle is fijn. Sterker nog, alleen al een gevoel van controle draagt bij aan ervaren rust en geluk. Dat gevoel van controle kan echter om verschillende redenen onder druk komen te staan. Vooral bij controlfreaks, waarvan je er wellicht zelf eentje bent. Mogelijk ben je als ware controlfreak zelfs door de titel getriggered om dit te lezen, omdat je immers moet weten waarom je zoveel schoonmaakspullen je in huis hebt. Je wilt de controle over die informatie en het open eindje afsluiten. Dat komt goed: drie wetenschappers en specialisten in consumentengedrag deden 4 experimenten om dat uit te zoeken.
Lees verder…
Een paar maanden geleden werd bekend dat veel stoplichten voor fietsers helemaal niet in verbinding staan met de knoppen waar we graag op drukken om zo snel mogelijk voor het groene licht te zorgen. Het bleek uit onderzoek van Liesbeth Rasker van Amayzine, die enorm gefrustreerd raakte van de stoplichten bij haar in Amsterdam. De reden dat gemeenten die knoppen wel gewoon laten staan? De Illusion of Control maakt ons een stukje rustiger en voorkomt dat we door rood rijden.
We hebben tegenwoordig haast allemaal een navigatiesysteem met internetverbinding of TMC tot onze beschikking, wat betekent dat we zo nu en dan de mogelijkheid hebben om een aankomende file te ‘ontwijken’. Indien er over 2 kilometer een file dreigt, hebben we nu nog de kans om de afrit te nemen en via diverse plaatsjes om de file heen te rijden. Dat klinkt aantrekkelijk! Het voelt vaak beter om op die manier om de file heen te rijden, zelfs wanneer het niet direct (veel) tijdswinst betekent. We houden immers niet van stilstaan in een file, maar wat speelt er zoal mee in ons brein? Ik leg het je graag uit als consumentenpsycholoog, aan de hand van een onderzoek van Cutright en Samper (2014).